مدیریت دانش و نقش کتابخانه ها

مدیریت دانش و نقش کتابخانه ها

ترجمه ثریا خاندانی و دکتر محمد باقر نگهبان

خلاصه: توسعه دانش و یا به عبارتی گسترش معلومات در سالهای اخیر ، نگرانی اصلی کتابدارانو کتابخانه ها بوده است. این مقاله توسعه مدیریت دانش ر بررسی می کند و تفاوت های بین اطلاعات و دانش ، همینطور مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش را بررسی می کند. همچنین این مقاله نقش کتابداران و کتابخانه ها در مدیریت دانش را ارزیابی می کند و اظهار می کند که در عصر دیجتال و دانش ،کتابداران و کتابخانه ها باید مسئول مدیریت دانش در نهادهای مربوطه خود باشند تا اهرمی برای دارایی های فکری باشند و ایجاد دانش را تسهیل کنند. 1- مقدمه: مفهوم و نام مدیریت دانش در دنیای تجارت در طی آخرین دهه از قرن بیستم آغاز و رایج شد.این ، دنیای تجارت بود که اولین بار به اهمیت دانش در اقتصاد جهانی در عصر اطلاعات ، اذعان کرد. در اقتصاد دانشی جدید ، دارا بودن دانش استراتژیک و مربوطه و تجدید شدن بدون توقف آن ، مشاغل و کسب و کارهای تجاری را قادر می سازد تا از مزایای رقابت بهره ببرند.برنامه های کاربردی مدیریت دانش اکنون به سازمانهای دیگر از جمله نهادهای دولتی ، بخش های توسعه و تحقیقات ، دانشگاهها و نهادهای دیگر گسترش یافته است. مدیریت اطلاعات نیز مدتهاست که به عنوان حیطه کار کتابداران و کتابخانه ها در نظر گرفته شده است. کتابداران و متخصصین اطلاعات باید در زمینه هایی مثل جستوجی اطلاعات ،انتخاب ، کسب اطلاعات ،ساماندهی ، حفظ ،بسته بندی مجدد ،انتشار و ارائه اطلاعات آموزش بییند. به هر حال متخصصین در تکنولوژی اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی نیز ، مدیریت اطلاعات را در حیطه کار خود لحاظ کرده اند ، زیرا پیشرفت های اخیر تکنولوژی و سیستم های اطلاعاتی مسلزم اعمال مدیریت اطلاعات است. یکی از واضح ترین شواهد در این ارتباط مشاغل مدیر ارشد اطلاعات در بسیاری از سازمان ها است که به جای متصدیان کتابخانه ،تکنولوژیست های اطلاعات در آن دخیل هستند. در حقیقت بخش اعظم کار مدیر ارشد اطلاعات گسترش و مدیریت زیر ساخت های فن آوری اطلاعات است نه مدیریت اطلاعات به تنهایی. با افزایش توجه به مدیریت دانش ، سوالات زیادی در ذهن کتابدارن در مورد تفاوت بین اطلاعات و دانش ، بین مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش بوجود آمد. چه کسی باید مسئول مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش باشد.آیا کتابداران و متخصصین اطلاعات با تحصیلات و آموزش مناسب در زمینه کتابداری و علم اطلاعات برای تصدی پست "متصدی ارشد دانش "در سازمان های خود مناسب تر از همه هستند؟ و چه کتابدارانی می توانند مدیریت دانش را اعمال کنند؟ این مقاله سعی می کند به این سوالات مهم از دیدگاه کتابداران پاسخ دهد

2- آیا تفاوت بین اطلاعات و دانش وجود دارد؟ دانیل بل ‘Daniel Bell” دانش را به عنوان " مجموعه ای از حقایق یا ایده های ساماندهی شده میداند که یک بررسی مستدل یا نتیجه آزمایشی را ارائه می دهد که از طریق محیط ارتباطی به شکل نظام مندی به دیگران منتقل می شود. همانطور که مارک پورات “ Mark Porat” در مورد اطلاعات اینگونه میگوید: اطلاعات داده هایی هستند که ساماندهی شده و منتقل شده اند. استیفن آبرام “ Stephen Abram” فرایند ایجاد دانش به این صورت در نظر می گیرد که داده ها به اطلاعات تبدیل می شوند و اطلاعات به دانش تبدیل میشوند و دانش تعیین کننده رفتار و تائید کننده تصمیم گیری است. در ادامه نعاریف ساده ای از داده ها ،اطلاعات ،دانش ، خرد که همه آنها در هر سازمانی وجود دارند ارائه می شود. داده ها : حقایق ،نوشته ها ،اعداد یا نشانه های پراکنده و نا مرتبط ااطلاعات: دادهای انتخاب شده ، تنظیم شده و بررسی شده دانش:اطلاعات ترکیب شده با توانایی کاربر و تجربه او که برای حل یک مسئله یا ایجاد یک دانش جدید استفاده می شود. خرد: نگاه و تفکر آینده گرای بر اساس ارزشهای فرد و اعتقاد او. تفاوت بین اطلاعات و دانش را می توان به صورت زیر خلاصه کرد: اطلاعات قابل رویت هستند، مستقل از عمل و تصمیم گیری هستند ، بعد از پردازش به شکل متفاوتی هستند ، فراورده مادی دارند، مستقل از محیط موجود هستند و به آسانی قابل نقل و انتقال هستند و نیز قابل تکثیر نیز می باشند. دانش: قابل روین نیست ، خیلی به عملکرد و تصمیم گیری مرتبط است ، بعد از پردازش تفکر آن متفاوت است ، محصول معنوی دارد و یا فراورده آن معنوی است ، با محیط موجود شناسایی می شود، از طریق یادگیری قابل انتقال است و قابل تکثیر کردن نیست. در دنیای تجارت به دو نوع دانش توجه شده است عبارتند از : دانش صریح و دانش تاکتیکی ویا تد بیری. جان دافی” John Duffy “ دانش صریح را اینگونه تشریح می کند " دانشی که مستند و همگانی است ، دارای ساختار است ، محتوای ثابتی دارد و برونی شده است و ادامه میدهد دانش تاکتیکی "دانش فردی" مستند نشده و حساس بودن آن به محتوا و زمینه ای که در آن اعمال می شود متفاوت است ، به صورت دینامیکی به وجود می آید و اعمال می شود، درونی شده است و مبتنی بر تجربه است ، اغلب در ذهن انسان رفتار و درک او باقی می ماند. این تعاریف را می توان برای همه کارها و فعالیت های عقلانی انسان به کار برد.

3- پیدایش مدیریت دانش : در اوایل سال 1965 پیتر دراکر خاطر نشان کرد که "دانش " جایگزین زمین،کار،سرمایه ،مکانیک و غیره می شود و به عبارتی منبع اصلی تولید می شود. پیش بینی او توجات زیادی را بخه خود جلی نکرد. بحثی در این مورد پیش نیامد تا اینکه ایکوجیرو نوناکا “Ikujiro Nonaka “ مفهمو دانش تاکتیکی و دانش صریح و همینطور تئوری دانش اسپیرال در نقد تجارت ها را ارائه داد و آن زمان رقابت مبتنی بر دانش بوجود آمد.جی لیبوتیز “ Jay Liebowtiz در آخرین کتاب خود تحت عنوان "ایجاد هوش سازمانی " که یک کتاب نوآموز در مورد مدیریت دانش اس اظهار کرد: در این حرکت کنونی به سمت ، سازمان ها سعی می کنند بهترین توان خود را برای افزایش دانش درونی در سازمان و افزایش دانش بیرونی برای مشتریان و ذی نفعان به کار گیرند. آنها سعی می کنند بر روی هوش سازمانی خود سرمایه گذاری کنند تا مزیت رقابتی شان را حفظ کنند. اعمال مدیریت دانش ، ایجاد فرآیندی از دارایی های نامرئی سازمانی به منظور نفوذ دانش به صورت داخلی و خارجی است. بنابر این مدیریت دانش با ایجاد به دست آوردن، اتخاذ،هماهنگسازی،ترکیب،بازیابی و توزیع دانش سرو کار دارد. بر طبق ایده به اشتراک گذاری دانش ، دانش اشتراکی نوعی توانمندی است که بر عکس این مثل قدیمی است که می گوید ، دانش ، قدرت است.

4- بعضی از تعلریف مدیریت دانش از آنجا که مدیریت دانش، هنوز یک مفهوم نسبتا" جدید است و به وسیله نویسندگان مختلف از نقطه نظرهای متفاوت بررسی شده است ، تعاریف متفاوتی دارد. جنیفر راولی”Jenifer Rowley “ در مقاله اش تحت عنوان "مدیریت دانش چیست؟ " تعریف زیر را ارائه می دهد: " مدیریت دانش مربوط به استفاده و توسعه دارای های دانش یک سازمان با تحقق بخشیدن به اهداف سازمان است. دانشی که باید مدیریت شود هم صریح یعنی دانش مستند و هم تاکتیکی یعنی دانش فردی است.مدیریت ،مستلزم همه فرآیندهای مربوط به شناسایی ،به اشتراک گذاری و ایجاد دانش است. مدیریت مستلزم همه فرایندهای مربوط به شناسایی ،به اشتراک گذاری و ایجاد دانش است.این کار مستلزم وجود سیستم هایی برای ایجاد و حفظ منابه=ع دانش و توسعه و تسهیل به اشتراک گذاری دانش و یادگیری سازمانی است.سازمان هایی که در مدیریت دانش موفق هستنداحتمال" دانش را به عنوان یک دارائی می نگرند و هنجارهخا و ارزشهای سازمانی را توسعه می دهند تا ایجاد و به اشتراک گذاری دانش را حمایت کنند. تعریف راولی بر اساس 4 نوع دیدگاه مختلف در مورد مدیریت دانش بود که توسط توماس اچ داون پورت و همکارانش در تخقیق انها در چندین پروژه مدیریت دانش شناسایی شد. داونپورت و همکارانش از بررسی اهداف پروژه ها قادر به دسته بندی آنها به نوع دیدگاه بودند.

1- ایجاد منابع دانش : منابه=ع دانش هم دانش و هم اطلاعات را ذخیره می کند و اغلب به شکل مستند وجود دارد. می نوان این منابع را به 3 گروه تقسیم کرد: الف. منابعی که شامل دانش بیرونی است مثل هوش رقابتی ب . منابعی که فقط شامل دنش داخلی ساختاری هستند مثل گزارشهای تحقیقاتی و بازاریابی مبتنی بر فراورده مثل تکنیک ها و روش ها ج. منابعی که در بردارنده دانش غیر رسمی ،داخلی یا دانش تاکتیکی هستند مثل پایگاه داده های مباحثه ای که دانش عمی یا تجربی را ذخیره می کند. 2- بهبود دارایی های دانش و انتقال آنها: در اینجا تاکید بر روی ارتباط ،دستیابی و انتقال است. 0- تکنولوژی هایی مثل سیستم های ویدئو کنفرانس ،اسکن کردن سند و ابزارهای قابل اشتراک و شبکه های ارتباطاتی مخابراتی ،تکنولوژیهای مهم هستند. 3 - افزودن محیط دانش به طوری که محیط برای ایجاد دانش کارآمد ،قابلییت انتقال را داشته باشد ، هم چنین برای انتقال و استفاده از دانش مناسب باشد. این مستلزم در نظر گرفتن هنجارها و ارزش های سازمانی است زیرا اینها با دانش مرتبط هستند. .- افزایش آگاهی در مورد دانش اشتراکی موجود در راتط=بطه و تعهدات مشتری .-پاداش دادن به کسانیکه در ایجاد دانش پایه ساختاری سازمان نقش دارند. .- اعمال برنامه های حسابرسی به منظور بررسی اینکه آیا کارمندان در تصمیم گیری های اصلی خود از دانش استفاده می کنند و اگر ایگونه است چگونه استفاده می کنند. .-د تاثئید اینکه مدیریت موفقیت آمیز دانش به ساختارها و فرهنگ ها بستگی دارد. 4 – مدیریت دانش به عنوان یک دارایی و تشخیص ارزش یک دانش برای یک سازمان ، به هر حال افراد دیگری نیز به دنبال بررسی فرایندی برای توصیف مدیریت دانش بوده اند. برای مثال جان دافی آن را اینگونه تعریف می کند " فرایندی که با بهره گیری از تفکر و تجربه سازمانی ،نوآوری را اعمال می کند. گارتنر گروپ ان را به عنوان "یک روندی توصیف می کند که یک روش یکپارچه و مشارکتی را برای فرآیند ایجاد دارایی اطلاعاتی اتخاذ،ساماندهی ،دسترسی و استفاده از اطلاعات را رواج می دهد. در ادامه مجموعه ای از فرایندهای مدیریت دانش که توسط گالاگان پیشنهاد شده ارائه می شود. .- ایجاد دانش جدید .- دسترسی به دانش از منابع بیرونی .- ارائه دانش به صورت مستند، در پایگاه داده ها، نرم افزار و غیره .- جای دادن دانش در فرآیند ها ،فرآورده ها و خدمات .- انتقال دانش موجود در سراسر یک سازمان .- استفاده از دانش موجود در تصمیم گیری .- تسهیل پیشرفت دانش از طریق بهسازی ن و از طریق ایجاد انگیزه و محرک .- ارزیابی ارزش دارایی های دانش و تاثیر مدیریت دانش با توجه به دورنمای طرح و فرآیند های عملکردی ذکر شده در بالا میتوانیم به یک درک کلی از دامنه کنونی و محتواهای فعلی مدیریت دانش برسیم. 5- مدیریت دانش در کتابخانه ها: مادامیکه در عصر دیجیتال و اقتصاد دانشی جدید ، دنیای تجارت در حال تغییر است ،کتابخانه ها از هر نوعی نیز دستخوش تغییر ات زیادی می شوند. نقش کتابخانه ها در قرن 21 باید به عنوان مرکز یادگیری و دانش برای کاربران آنها و یک فضای معنوی و فکری برای جوامع مربوطه آنها باشد، این عبارت که برگرفته از اصول کی یستون است موید این امر می باشد " افراد و ایده ها در دنیای واقعی و هم در دنیای مجازی با یکدیگر تعامل دارند تا یادگیری را گسترش دهند و ایجاد دانش جدید را تسهیل کنند. کتابخانه ها به عنوان نهادهای یادگیری باید مدیریت دانش قوی داته باشند و بر خلاف سازمان های تجاری که هدفشان از مدیریت دانش برای نیل به مزیت های رقابتی است ، اکثر کتابخانه های دانشگاهی ،عمومی و تحقیقاتی به استسنای کتابخانه های شرکتی که ممکن است به نام کتابخانه های خصوصی یا مراکز دانش نیز نامیده شوند، جهت و ارزش متفاوتی دارند. مهم ترین هدف کتابخانه های عمومی ،آکادمیک و تحقیقاتی به جای رقابت ، صرفا" بهره بری داخای و به اشتراک گذاری ناچیز دانش خود با افراد دیگر در بیرون با افزایش دستیابی به دانش برای کار برانشان است. وقتی که چنین رسالتی بر عهده کتابخانه ها است باید هدف والای آنها ، مدیریت دانش باشد . در ادامه مثالهایی ارائه شده که نشان می دهد کتابخانه ها برای بهبود مدیریت دانش خود در همه زمینه های اصلی خدمات کتابخانه ای چه کارهایی باید انجام دهند. 1-5 مدیریت منابع دانش به واسطه پیشرفت دانش انسان در زمینه ها و فرهنگ های گوناگون ،کتابخانه ها باید راههای دسترسی به منابع و استراتژیهای به اشتراک گذاری خود را از منابع چاپی تا الکترونیکی و منابع دیجیتال ، در راستای تحقق رسالت و مسئولیت خود گسترش دهند. کتابخانه هایی که از لحاظ بودجه ،تکنولوژی ،کارمند و فضا محدودیت دارند بایستی به دقت نیازهای کاربران خود را بررسی کنند ود ر جستجوی طراحی برنامه های مشارکتی برای برآورده ساختن نیازهای کاربران خود باشند. تغییر مفهوم مالکیت به دسترسی واز فقط موضوع به فقط به موقع باید هدف یک استراتژی خوب برای طراحی منابع باشد. یک کاتولوگ دسترسی عمومی آنلاین ( (OPAC که هم منابع درونی و هم منابع بیرونی و همینطور فرمت های چاپی یا فرمت های دیگر دانش باید طراحی و ارائه شود. باید به طور منظم وب سایت های مفید و منابهع داننش جستجو شوند و از اینترنت انتخاب شوند و به وسیله لینک های سخت افزاری دذ اپک لحاظ شوند. باید سیستمی برای بروز کردن و بازنگری این منابع اعمال شود.کتابخانه ها، با فراتر رفتن از دانش صریح ، باید راهکارهایی را طراحی کنند تا تمام دانش تاکتیکی را که برای کاربران آنها ، نهادهایشان و برای عملکرد داخلی کتابخانه ها اهمیت دارد اتخاد کنند. وب سایت هر کتابخانه باید به عنوان مدخلی برای همه منابع دانش انتخابی و مربوطه و اطلاعات چه اطلاعات صریح و چه تاکتیکی ، چه از راه دور و چه در محل باشد.اصطلاح مدخل ،توسط مایکل لونی و پیتر لیمان به این صورت تشریح شده است "ابزاری برای جمع آوری انواع منابع اطلاعاتی مفید در روی یک صفحه وب مجزای یک مرحله ای ، که به کاربر کمک می کند به واسطه وفور اطلاعات یا احساس گم شدن در وب ، مساصل نشود. در عصر دانش شبکه ای و دیجیتالی کنونی ،اندازه منابع اطلاعاتی در وب پیوسته در حال افزایش است. در واقع هیچ کس نمی داند دقیقا" چه تعداد صغحه وب در اینترنت وجود دارد، زیرا صفحات وب جدید دئر هر ثانیه افزوده می شوند. آخرین آمار از رایانه های اصلی اینترنت نشان دهنده تعدادی نزدیک به دو میلیارد صفحه وب است و رشد سریع آن از 2001/1 تا 2002/2 25 % است. اکثر موتورهای جستجوی اینترنت پر مصرف نیز سایز شاخص خود را به وسیله محدوده ها و جهش ها گسترش داده اند. به عنوان مثال بر طبق گزارش منتشر شده در 2004/11 در مورد مشاهده موتور جستجو گفته شده است که : گوگل 1/8 میلیارد صفحه وب است ، MSN دارای 5 میلیارد صفحه وب است. یاهو ، 2/4 میلیارد صفحه وب و ask Reeves 5/2 میلیارد صفحه وب دارد. در تحقیقی که در سال 1999 توسط لاورس و گیلز انجام شد ، مشخص شد که هر موتور جستجوی وب فقط در هر زمان مورد نظر فقط 15 درصد از منابع وب را پوشش می دهد. پوشش دهی ترکیبی موتورهای جستجو 42 درصد از منابع مربوطه است . همچنین زمانی که بسیاری از نتایج به دست آمده در هزاران بازیابی ، نامرتبط هستند شخص ناکام می شود. فرد باید یافته های زیادی را جستجو کند ، تا چندین بخش از اطلاعات مرتبط را پیدا کند. با وجود این ، اطلاعات موجود در وب در صورتی خیلی مفید خواهند بود که ما بتوانیم از ابزار مصنوعی پیشرفته برای جستجو در اینترنت، پیدا کردن ، تنظیم کردن ،طبقه بندی و انتقال اطلاعات به صورت اتوماتیک به هر کاربر بر اساس علایق و نیازهای او، استفاده کنیم. سیستم های متعددی از این دست برای مدیریت دانش در حال طراحی و آزمایش هستند و نوید بخش ارائه منابع دانش ارزشمندی هستند ، هم چنین ارائه خدمات کابربر بهبود یلفته و استفاده کارآمد تر از دانش برای تصمیم گیری را تضمین می کنند. دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی خودشان مخازن دانش هستند. این دارایی های معنوی خیلی ارزشمند ، بدون در نظر گرفتن اینکه صریح هستند یا تاکنتیکی ، باید فهرست بندی ،آرشیوبندی و شاخص گذاری شوند و مکررا" به روز رسانی شوند و به شکل دیجیتال قابل دسترس باشند. علاوه بر این روشهای سنتی و قدیمی ایجاد و طبقه بندی اطلاعات ، فقط برای کنترل تعداد محدودی از کتب ،نشریات و اسناد کافی هستند اما برای سروکار داشتن با تقریبا" مقادیر نامحدودی از اطلاعات دیجیتالس در پایگاه داده های الکترونیکی و در اینترنت ناکافی هستند. با استفاده از متا دیتای Dublin Core (هسته اصلی دوبلین ) و کاتولوگ منابع آنلاین مشارکتی ، روش جدیدی برای اتخاذ اطلاعات وب بوسیله تلاش مشارکتی بوجود آمده است.روشهای جدید دیگر ، مثل استخراج داده ها ،استخراج متن ،مدیریت صفحات وب ،موتورهای جستجو ،برنامه های جستجو گر وب ،جستجوی زبان طبیعی ،تحلیل زبان شناسی ، شبکه های معنایی ،استخراج دانش ،صفحات زرد مفهومی هستند و چنین تکنیک هایی در تصویر سازی اطلاعات به صورت طراحی دانش دو بعدی و یا سه بعدی و غیره بخشی از پیشرفت های اخیر در سیستم های مدیریت دانتش بوده اند. 2-5اشتراک گذاری منابع و شبکه بندی

   کتابخانه ها از دیر باز ، به اشتراک گذتاشتن منابع و شبکه بندی را اعمال می کردند. این موارد تا حد زیادی به واسطه پیشرفت  سریع کامپیوتر،ارتباط مخابراتی، شبکه بندی و تکنولوژیهای دیجیتال از سال 1960 ، گسترش یافته اند.

در ایالات متحده آمریکا، این کار خیلی رایج است که کتابخانه ها همزمان عضو چندین شرکت باشند تا انواع کارهای مشارکتی را انجام دهند و منابع را به اشتراک بگذارند. بهترین مثالها از این نوع عبارتند از : مرکز کتابخانه ای کامپیوتر آنلاین (OCLC ( و اوهایو لینک (کتنابخانه و شبکه اطلاعاتی اوهایو) پروژه اوهایو از oclc باید برای کتابخانه ها ، برای اتخاذ مشارکتی منابع دیجیتال از همه نوع ، تشریح انها به صورت فرمت استاندارد و به آسانی قابل جستجو بودن انها توسط کاربران ، خیلی مفید باشد. موفقیت اکثر این مثالها در به اشتراک گذاری منابع و شبکه بندی تا حد زیادی نتیجه و همکاری و مشارکت کامل همه کتابخانه های عضو بدون خودخواهی است.کتابخانه های اصلی و بزرگ باید نقش اصلی را در این اقدام داشته باشند. حمایت از این خط و مشی ها و تخصیص بودجه از سوی دولت یا نهادهای سطح بالاتر نیز حائز اهمیت است. تجربه نشان داده است که همه کتابخانه ها بدون توجه به اندازه و تخصصشان از همکاری کتابخانه ها و اشتراک گذاری منابع ، منفعت برده اند. 3-5 توسعه تکنولوژی اطلاعات برای سهولت اعمال مدیریت دانش ، باید یک سیستم مدیریت دانش عملکرد ی و خوب طراحی شده را ارائه داد. آخرین تکنولوژی اطلاعات را باید به عنوان یک فعال کننده به کار برد .در این ارتباطات، مدیر کتابخانه باید خودش را به عنوان یک مدیر ارشد دانش برای کل سازمان در نظر بگیرد وباید با CIO ، با واحد برنامه ریزی ، مرکز تکنولوژی اطلاعات و کامپیوتر ، واحد مدیریت منابع انسانی،بخش مالی و غیره همکاری داشته باشد ،تا چنسن سیستمی را طراحی کرده و توسعه دهند. چنین سیستم مدیریت دانشی باید بر روی زیر ساختارهای تکنولوژی اطلاعات و کامپیوتری موجود ایجاد شود.، از جمله ایترانت ارتقا یافته ، اکسترانت و اینترنت و برنامه های نرم افزاری موجود برای تسهیل اتخاذ ،تحلیل ،ساماندهی ،ذخیره سازی،به اشتراک گذاری منابع اطلاعات داخلی و خارجی برای تبادل دانش موثر بین کاربران ،افراد مرجع ،ناشران ،نهادهای دولتی ،مشاغل و صنایع و سازمان های دیگر از طریق کانال ها و طبقه بندی متعدد. در سالهای اخیر بسیاری از تکنولوژیهای جدید برای پایگاه داده ها طراحی شده است و می توان مدیریت اطلاعات و اسناد را در مدیریت دانش به کار برد، تکنولوژیهایی مثل مخزن دادها ،استخراج دادها ،استخراج متن ،مدیریت صفحات وب ،استخراج دانش ،بازنمایی دانش ،نرم افزار گروهی و تصویر سازی اطلاعات و غیره. دانست. سین چون چن Hsinchun Chen مشاهده کرد که از اواسط 1990 ،رواج و گسترش موتورهای جستجو و پیشرفتها در جستجوی صفحات وب ،فهرست سازی و تحلیل لینک ، 12 سیستم IR دانش به ابزارهای جستجوی جدیدتر و قدرتمند تر برای جستجو در اینترنت تبدیل شده اند. 4-5 خدمات کاربر: هدف نهایی مدیریت دانش ارائه خدمات با کیفیت به کاربران به منظور بهبود مبادله ،استفاده و ایجاد دانش است. تا حد امکان این خدمات باید منطبق با نیازها و علایق هر کاربر باشد.اطلاعات مربوط به هر کاربر را باید بوسیله برسی سوابق ثبت نامی کاربر .امانت بین کتابخانه ای ، پرسیدن مکرر سوالات مرجع و استفاده از ژورنالها و منابع دیجیتالی و غیره به دست آورد. بر آورد شدن نیازهای کاربر باید از طریق بررسی های دوره ای در مورد کاربر و شناخت نیازهای او انجام شود. می توان این یافته ها را برای برنامه ریزی و طراحی مججد خدمات کتابخانه ای به کار برد. به هر حال خیلی مهم است که حریم خصوصی کاربر همیشه حفظ شود. بعضی از خدمات دستی مثل "اعلام انتشار جدید" و انتشار انتخابی اطلاعات که کتابخانه ها ارائه می دادند ، اکنون به صورت اتوماتیک با استفاده از تکنولوژی push با کارایی بالا و به سادگی انجام می شود. هر کاربر کتابخانه هم چنین می تواند my library مجازی خود را راه اندازی کند. این مولفه او را قادر مسازد از سیستم ها و شبکه های کتابخانه ای برای جمع آوری و ساماندهی منابع برای استفاده شخصی استفاده کند و از منابع جدید ارائه شده توسط کتابخانه مطلع شود. انجمن تکنولوژِی اطلاعات و کتابخانه خدماتی مثل my library را گزینه ای می داند که ارزش بررسی کردن دارد. هم چنین اظهار کرده است که "کاربران کتابخانه که کاربران وب هستند یک گروه در حال افزایش که انتظار سفاترش سازی ،ایجاد تعامل و حمایت مشتری را دارند.روشهایی که به جای کاربر محور بودن کتابخانه محور هستند به طور فزاینده ای نامرتبط هستند. 5-5 مدیریت منابع انسانی : مقدار زیادی از دانش تخصصی در اختیار کاربران و کارمندان کتابخانه ، هم در داخل و هم خارج از کتابخانه است. در دانشگاه و انجمن های تحقیقاتی چنین تخصصی زیاد است و باید فهرست بندی و شاخص گذاری شود و به صورت منظم آپدیت شود و قابل جستجو و قابل دسترسب از طریق پایگاههای داده ای شود و توسط کتابخانه ها نگهداری شود. دانش و تجربه کارمندان کتابخانه ،دارایی های فکری هر کتابخانه ای را شکل می دهد و باید برای آنها ارزش قائل شد و آنها را به اشتراک گذاشت. فرهنگ سازمانی برای به اشتراک گذاری دانش و تخصص ، باید با پاداش ها و انگیزه های مناسب ایجاد شود. کارمندانی که دانش تدبیری و تجربه های خود را از طریق نوشتن ،چاپ کردن ،سخنرانی ، آموزش یا مشاوره با دیگران در میان می گذارند باید به صورت مناسب پاداش داده شوند و از آنها تقدیر شود. یک فرهنگ سازمانی که بر مشارکت ، به اشتراک گذاری و نوآوری تاکید دارد می تواند با رهبری قوی و نعهد مدیر کتابخانه و بینش مشترک با کارمندان کتابخانه،ایجاد شود.کتابخانه ها به عنوان یک نهاد یادگیری باید بودجه سالیانه ای را دریافت کنند تا آموزش مداوم را برای تمام کارمندان خود داشته باشند. دانش باید تجدید شود و توسعه باید تا از راکد بودن آن جلوگیری شود. هم چنین کتابخانه ها باید مشوق انتقال دانش و تجربه از کارمندان با تجربه به کارمندان جدید باشند. باید یک سیستم مشاوره اجرا شود تا افراد تازه وارد از کارمندان با تجربه ، آموزش بیینند. سمینارهای غیر رسمی و جلسات brownbay که در آن کارمندان می توانند تعامل داشته باشند و درسهای فر گرفته شده و بهترین راهکارها را با یکدیگر ئدر میان بگذارند و تجارب و دانش های خاص دیگر را فرا بگیرند، باید در فواصل زمانی منظم برنامه ریزی شده و در زمان مناسب برگزار شود. گروههای مشارکتی خاص و اتاق های گفتگو را می توان از طریق اینترنت ایجاد کرد. از آنجا که به مرور زمان ،تجارب ارزشمندی اندوخته می شود گردآوری می شود ،کتابخانه ها باید به شرایط کاری مطلوب و محیط توجه داشته باشنذ زیرا این کار در به خاطر سپاری بهتر تجارب توسط کارمندان نقش دارد. 6- نتیجه گیری در دنیای تجارت مدیریت دانش به عنوان یک استراتژی مهم برای سازمانها برای ده دست آوردن سود رقابتی در برابر رقبایشان ، برای افزودن ارزش به فرآورده هایشان و برای جلب رضایت مشتریانشان در نظر گرفته می شود. در دنیای کتابخانه باید درسی از دنیای تجارت فرا گرفت .مدیریت دانش به همان میزان که برای دنیای تجارت مهم است برای کتابخانه ها نیز مهم است منهای رقابت ؛حقوق انحصاری و نگرانی های پول در آوردن. در حقیقت ، کتابخانه ها تجربه غنی و طولانی در مدیریت اطلاعات داشته اند. بسیاری از چنین دانش و مهارت های کتابداری را می توان برای مدیریت دانش به کار برد. برای اینکه هر کتابخانه ای در اعمال مدیریت دانش موفق باشد مستلزم این است که یک مدیریت قوی داشته باشد و مدیر آن بینش عمیقی برای کارهای اجرایی داشته باشد که بتواند بر اقدامات مربوط به اشتراک گذاری دانش سازمان به صورت مثبتی تاثیر گذار باشد. وقتی که کتابخانه ها در عصر دانش قرن 21 وارد می شوند ، ما نباید در توسعه مدیریت دانش عقب بمانیم. در عوض باید خود را مجهز به دانش تخصصی و تجربه کنیم . ما باید سکان دار این کشتی باشیم.تکنولوژی و سیستم های اطلاعاتی می توانند حمایت موثر در اعمال مدیریت دانش را فراهم کنند. کتابداران باید با تخصص IT همکاری کنند و همینطور با دیگران تا سیستم های مناسب مدیریت دانش را توسعه دهند. علاوه بر این مدیریت دانش را نباید هرگز به عنوان راهی برای کنترل فرایند ایجااد دانش در نظر بگیریم. جورج وان کرگ در کتاب خود تحت عنوان "ایجاد دانش توانا سازی یک بحث قوی برای حمایت از ایجاد دانش به جای کنترل آن ارائه داده است. در فرایند ایجاد دانش هر کتابخانه باید تلاش کند تا با تجهیز همه منابع و اقدامات خ.د یک فعال کننده و تسهیل کننده باشد.بهترین ایجادکنندگان ،دانشگاهها هستند . ایجاد دانش به بهترین نحو توسط دانشگاهها انجام میگیرد. دانشگااها به عنوان یک نهاد آموزشی و دانشی باید کتابخانه های خود را توانمند سازند تا سیستم های مدیریت دانش خود را در تمام دانشگاه گسترش دهند. اکنون زمان آن است که کتابخانه ها ،خود را در مرکز صحنه قرار دهند و به عنوان یک بازیگر اصلی در مدیریت دانش ،ایفای نقش کنند.