پست الکترونیکی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه آزاد علم اطلاعات و دانش شناسی
پرش به: ناوبری، جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
 
 
 
پست الکترونيکي email
 
 
 
پست الکترونيکي يکي از مهمترين و پراستفاده ترين خدمات شبکه ارتباطي اينترنت محسوب مي شود و قابليت ارسال و دريافت هرنوع پيام اعم از متن ، تصوير ، صوت ،... را به شکل الکترونيکي ( رقومي ) دارد. پست الکترونيکي همچون پست معمولي داراي فرستنده ، گيرنده ، محمل و پيام است با اين تفاوت که تمامي اجزاي آن کامپيوتري مي باشد. (شيري ، 1378 ، 32 )
 
پست الکترونيکي يکي از مهمترين و پراستفاده ترين خدمات شبکه ارتباطي اينترنت محسوب مي شود و قابليت ارسال و دريافت هرنوع پيام اعم از متن ، تصوير ، صوت ،... را به شکل الکترونيکي ( رقومي ) دارد. پست الکترونيکي همچون پست معمولي داراي فرستنده ، گيرنده ، محمل و پيام است با اين تفاوت که تمامي اجزاي آن کامپيوتري مي باشد. (شيري ، 1378 ، 32 )
 
پست الکترونيکي ، امکان ارتباط همزمان افراد را فراهم مي سازند ،  در واقع لازم نيست فرستنده و گيرنده پيام ، ارتباط همزمان داشته باشند. هنگام ارسال يک نامه الکترونيکي ، پيام از يک رايانه به رايانه ديگر مي رود تا به مقصد برسد و در مقصد به صندوق پستي سيستم گيرنده مي رود و در يک فايل(inbox) ذخيره مي شوند.
 
پست الکترونيکي ، امکان ارتباط همزمان افراد را فراهم مي سازند ،  در واقع لازم نيست فرستنده و گيرنده پيام ، ارتباط همزمان داشته باشند. هنگام ارسال يک نامه الکترونيکي ، پيام از يک رايانه به رايانه ديگر مي رود تا به مقصد برسد و در مقصد به صندوق پستي سيستم گيرنده مي رود و در يک فايل(inbox) ذخيره مي شوند.
 
در روزگاران قديم به لحاظ محدوديت جغرافيايي هر يک از کشورها و عدم نياز به ارتباط با خارج از محدوده زندگي خود ، پست فقط نقش يک رابط داخلي را بر عهده داشت ولي تحولاتي که بعد از انقلاب صنعتي در اروپا بوجود آمد و گسترده شدن روابط اجتماعي ، صنعتي و بازرگاني و نيز ضرورت ارتباط با خارج از کشور، پست نيز به تبع اين تغييرات دچار تحولاتي شد و انسان به اين نتيجه رسيد که ديگر وسايل حمل و نقل قديمي از چاپاروکبوترنامه گرفته تا وسا يل ارتباطي ديگر ، جوابگوي رشد سريع ارتباط انساني نيست و با گسترش اين ارتباطات بود که وسيله ارتباطي سريعي به نام پست الکترونيک که حاصل تحولات فناوري اطلاعات در اينترنت بود ، بوجود آمد تا جائيکه امروزه ما به وسيله اين ابزار ارتباطي در ظرف چند ثانيه مي توانيم نامه اي را به آن سوي دنيا بفرستيم.
 
در روزگاران قديم به لحاظ محدوديت جغرافيايي هر يک از کشورها و عدم نياز به ارتباط با خارج از محدوده زندگي خود ، پست فقط نقش يک رابط داخلي را بر عهده داشت ولي تحولاتي که بعد از انقلاب صنعتي در اروپا بوجود آمد و گسترده شدن روابط اجتماعي ، صنعتي و بازرگاني و نيز ضرورت ارتباط با خارج از کشور، پست نيز به تبع اين تغييرات دچار تحولاتي شد و انسان به اين نتيجه رسيد که ديگر وسايل حمل و نقل قديمي از چاپاروکبوترنامه گرفته تا وسا يل ارتباطي ديگر ، جوابگوي رشد سريع ارتباط انساني نيست و با گسترش اين ارتباطات بود که وسيله ارتباطي سريعي به نام پست الکترونيک که حاصل تحولات فناوري اطلاعات در اينترنت بود ، بوجود آمد تا جائيکه امروزه ما به وسيله اين ابزار ارتباطي در ظرف چند ثانيه مي توانيم نامه اي را به آن سوي دنيا بفرستيم.
پست الکترونيکي چيست ؟
+
=پست الکترونيکي چيست ؟=
 
پست الکترونيکي يکي از روشهاي ارسال نامه ، پيام و فايل به صورت الکترونيکي ، از طريق رايانه ها و يا شبکه ها مي باشد. پست الکترونيکي از مشهورترين خدمات اوليه و عمومي اينترنت است.  پيامها به صورت الکترونيکي از طريق دروازه هاي (Gateway ) شبکه به شکل هاي مختلف و گوناگون ديگر هدايت مي شود. مبادلات الکترونيکي مي تواند متني ساده و با حجم بسيار کم و يا پرونده هاي صدا ، تصوير و فيلم و هر چيز ديگر را شامل مي شود.
 
پست الکترونيکي يکي از روشهاي ارسال نامه ، پيام و فايل به صورت الکترونيکي ، از طريق رايانه ها و يا شبکه ها مي باشد. پست الکترونيکي از مشهورترين خدمات اوليه و عمومي اينترنت است.  پيامها به صورت الکترونيکي از طريق دروازه هاي (Gateway ) شبکه به شکل هاي مختلف و گوناگون ديگر هدايت مي شود. مبادلات الکترونيکي مي تواند متني ساده و با حجم بسيار کم و يا پرونده هاي صدا ، تصوير و فيلم و هر چيز ديگر را شامل مي شود.
 
ابزار و امکانات جديدي چون فهرستهاي پستي ، گروههاي خبري ، کنفرانسهاي الکترونيکي ، سياهه هاي الکترونيکي و گروههاي هم علاقه برگرفته از پست الکترونيکي مي باشد.( ابراهيمي ، 1380 ، 204 – 259 ).
 
ابزار و امکانات جديدي چون فهرستهاي پستي ، گروههاي خبري ، کنفرانسهاي الکترونيکي ، سياهه هاي الکترونيکي و گروههاي هم علاقه برگرفته از پست الکترونيکي مي باشد.( ابراهيمي ، 1380 ، 204 – 259 ).
تاريخچه استفاده از پست الکترونيکي  
+
=تاريخچه استفاده از پست الکترونيکي==
. قدمت اين سرويس به دهه هاي 70 و 80 ميلادي برمي گردد ( ابراهيمي ، 1379 ، 47 ). اين ابزار ارتباطي در حوالي سال 1965 زماني اختراع شد که « فرناندو کورياتو » و همکارانش در مؤسسه تکنولوژي ماساچوست ( mit ) برنامه اي را درست کردند که به کاربران رايانه هاي دانشگاه اجازه مي داد پيام هاي خود را مبادله کنند. براي بيشتر مردم پست الکترونيکي پديده اي نسبتاً جديد است. اما جالب است که بدانيم نخستين پست الکترونيکي ( E – mail ) جهان 30سال پيش ، پس از آنکه يک برنامه نويس علامت را به عنوان آدرس پست الکترونيکي به کار گرفت ، فرستاده شد.( بشيري ، 1380)
+
قدمت اين سرويس به دهه هاي 70 و 80 ميلادي برمي گردد ( ابراهيمي ، 1379 ، 47 ). اين ابزار ارتباطي در حوالي سال 1965 زماني اختراع شد که « فرناندو کورياتو » و همکارانش در مؤسسه تکنولوژي ماساچوست ( mit ) برنامه اي را درست کردند که به کاربران رايانه هاي دانشگاه اجازه مي داد پيام هاي خود را مبادله کنند. براي بيشتر مردم پست الکترونيکي پديده اي نسبتاً جديد است. اما جالب است که بدانيم نخستين پست الکترونيکي ( E – mail ) جهان 30سال پيش ، پس از آنکه يک برنامه نويس علامت را به عنوان آدرس پست الکترونيکي به کار گرفت ، فرستاده شد.( بشيري ، 1380)
 
« ري تا مينسون » را پدر پست الکترونيکي خوانده اند و به اين علت او را پدر پست الکترونيکي نام نهاده اند که او در سال 1971 برنامه اي اختراع کرد که اجازه مي داد پيامهاي الکترونيکي ميان رايانه ها رد و بدل شود. البته سيستم پست الکترونيکي اختراع او نيست .
 
« ري تا مينسون » را پدر پست الکترونيکي خوانده اند و به اين علت او را پدر پست الکترونيکي نام نهاده اند که او در سال 1971 برنامه اي اختراع کرد که اجازه مي داد پيامهاي الکترونيکي ميان رايانه ها رد و بدل شود. البته سيستم پست الکترونيکي اختراع او نيست .
 
   
 
   
کاربرد پست الکترونيکي  
+
=کاربرد پست الکترونيکي=
 
پست الکترونيکي به عنوان يکي از ابزارهاي مهم ارتباطي داراي مزايا و کاربردهاي ويژه اي  مي باشد. از کاربردهاي پست الکترونيکي در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني به موارد زير مي توان اشاره کرد از جمله:
 
پست الکترونيکي به عنوان يکي از ابزارهاي مهم ارتباطي داراي مزايا و کاربردهاي ويژه اي  مي باشد. از کاربردهاي پست الکترونيکي در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني به موارد زير مي توان اشاره کرد از جمله:
- امکان ارسال همزمان چند کاربر از طريق کنفرانس پست الکترونيکي
+
* امکان ارسال همزمان چند کاربر از طريق کنفرانس پست الکترونيکي
- امکان عضويت در گروه هاي مباحثه ، گروه هاي خبري و فهرست هاي پستي
+
* امکان عضويت در گروه هاي مباحثه ، گروه هاي خبري و فهرست هاي پستي
- سرعت بالاي ارسال و دريافت نامه ها و پيام براي گروه ها و اشخاص
+
* سرعت بالاي ارسال و دريافت نامه ها و پيام براي گروه ها و اشخاص
- عضويت در خدمات آگاهي رساني جاري و اشاعه اطلاعات گزيده ناشران ، و...
+
* عضويت در خدمات آگاهي رساني جاري و اشاعه اطلاعات گزيده ناشران ، و...
- ارسال درخواستهاي امانت بين کتابخانه اي و ساير مکاتبات اداري مربوط به درخواست و ارسال منابع اطلاعاتي
+
* ارسال درخواستهاي امانت بين کتابخانه اي و ساير مکاتبات اداري مربوط به درخواست و ارسال منابع اطلاعاتي
- ايجاد گروه هاي مباحثه و خبري در موضوعات مختلف کتابخانه ، کتابداري و اطلاع رساني و تبادل تجربيات علمي و کاربردي
+
* ايجاد گروه هاي مباحثه و خبري در موضوعات مختلف کتابخانه ، کتابداري و اطلاع رساني و تبادل تجربيات علمي و کاربردي
- پايين بودن هزينه
+
* پايين بودن هزينه
- حذف محدوديت هاي زماني و جغرافيايي
+
* حذف محدوديت هاي زماني و جغرافيايي
- دريافت بعضي از مجلات الکترونيکي رايگان که از طريق پست الکترويکي توزيع مي شود.
+
* دريافت بعضي از مجلات الکترونيکي رايگان که از طريق پست الکترويکي توزيع مي شود.
- توليد بولتن خبري و يا فهرست تازه هاي کتابخانه و ارسال آن از طريق فهرستهاي پستي به مشترکين
+
* توليد بولتن خبري و يا فهرست تازه هاي کتابخانه و ارسال آن از طريق فهرستهاي پستي به مشترکين
- استفاده از پست الکترونيکي براي دسترسي به بسياري از اطلاعات موجود در اينترنت
+
* استفاده از پست الکترونيکي براي دسترسي به بسياري از اطلاعات موجود در اينترنت
 
کاربرد پست الکترونيکي در بخش ها و واحدهاي کتابخانه متفاوت است و هر بخش يا واحد مي تواند با توجه به نيازها و انجام يکسري اقدامات به تناسب کاربرد پست الکترونيکي در آن قسمت بکار برد. از جمله کاربردهاي پست الکترونيکي در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني عبارتند از :
 
کاربرد پست الکترونيکي در بخش ها و واحدهاي کتابخانه متفاوت است و هر بخش يا واحد مي تواند با توجه به نيازها و انجام يکسري اقدامات به تناسب کاربرد پست الکترونيکي در آن قسمت بکار برد. از جمله کاربردهاي پست الکترونيکي در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني عبارتند از :
 
کاربرد پست الکترونيکي در واحد مرجع؛  
 
کاربرد پست الکترونيکي در واحد مرجع؛  
سطر ۳۲: سطر ۲۷:
 
اگر ذخيره الکترونيکي اطلاعات سرآغاز انقلاب در خدمات مرجع محسوب شود بايد گفت استفاده از پست الکترونيکي که يکي از ابزارهاي الکترونيکي انتقال اطلاعات مي باشد تحولي شگرف در خدمات مرجع ايجاد کرده است. مثلاً استفاده کنندگان از پست الکترونيک مي توانند به جاي تماس تلفني با کتابدار مرجع در بسياري از موارد سئوالات مرجع خود را در هر زماني که راحت تر باشند و فرصت داشته باشند انجام دهند و لازم نيست که حتماً با کتابدار مرجع گفت و گوي مستقيم داشته باشند. از طرف ديگر ، کتابداران مرجع نيز با توجه به اينکه پيام ها را بطور خودکار توسط رايانه دريافت مي کنند فرصت کافي براي تهيه پاسخ داشته و متقابلاً پاسخ مناسب را در زمان مناسب از طريق پست الکترونيکي ارسال مي کنند.   
 
اگر ذخيره الکترونيکي اطلاعات سرآغاز انقلاب در خدمات مرجع محسوب شود بايد گفت استفاده از پست الکترونيکي که يکي از ابزارهاي الکترونيکي انتقال اطلاعات مي باشد تحولي شگرف در خدمات مرجع ايجاد کرده است. مثلاً استفاده کنندگان از پست الکترونيک مي توانند به جاي تماس تلفني با کتابدار مرجع در بسياري از موارد سئوالات مرجع خود را در هر زماني که راحت تر باشند و فرصت داشته باشند انجام دهند و لازم نيست که حتماً با کتابدار مرجع گفت و گوي مستقيم داشته باشند. از طرف ديگر ، کتابداران مرجع نيز با توجه به اينکه پيام ها را بطور خودکار توسط رايانه دريافت مي کنند فرصت کافي براي تهيه پاسخ داشته و متقابلاً پاسخ مناسب را در زمان مناسب از طريق پست الکترونيکي ارسال مي کنند.   
 
  از جمله برخي از کاربردهاي پست الکترونيکي در واحد مرجع عبارتند از :
 
  از جمله برخي از کاربردهاي پست الکترونيکي در واحد مرجع عبارتند از :
- با در دست داشتن پست الکترونيکي نويسندگان ، محققان و پژوهشگران مي توان درباره مقاله يا کتاب با آنها مکاتبه کرد و از نويسنده درخواست کرد در صورت امکان يک نسخه از مقاله يا سند را به آدرس پست الکترونيکي ما ارسال کند.
+
* با در دست داشتن پست الکترونيکي نويسندگان ، محققان و پژوهشگران مي توان درباره مقاله يا کتاب با آنها مکاتبه کرد و از نويسنده درخواست کرد در صورت امکان يک نسخه از مقاله يا سند را به آدرس پست الکترونيکي ما ارسال کند.
- کتابدار يا مراجعه کننده هرگونه سئوالي که داسته باشد مي تواند از طريق پست الکترونيکي براي شخص يا مؤسسه مورد نظر ارسال کند.
+
* کتابدار يا مراجعه کننده هرگونه سئوالي که داسته باشد مي تواند از طريق پست الکترونيکي براي شخص يا مؤسسه مورد نظر ارسال کند.
- کتابداران مرجع و مراجعان مي توانند از طريق پست الکترونيکي با کتابخانه هاي مختلف ارتباط برقرار کنند و نه تنها از مجموعه آنها آگاهي يافت بلکه جواب سئوال هاي مورد نياز خود را نيز دريافت کنند.
+
* کتابداران مرجع و مراجعان مي توانند از طريق پست الکترونيکي با کتابخانه هاي مختلف ارتباط برقرار کنند و نه تنها از مجموعه آنها آگاهي يافت بلکه جواب سئوال هاي مورد نياز خود را نيز دريافت کنند.
- از طريق پست الکترونيکي مي توان از مشاوره و اطلاعات متخصصان کتابداري و اطلاع رساني  
+
* از طريق پست الکترونيکي مي توان از مشاوره و اطلاعات متخصصان کتابداري و اطلاع رساني  
 
بهره مند شد.
 
بهره مند شد.
- تمام مکاتبات داخلي و خارجي واحد مرجع را مي توان از طريق پست الکترونيکي انجام داد.
+
* تمام مکاتبات داخلي و خارجي واحد مرجع را مي توان از طريق پست الکترونيکي انجام داد.
- مراجعه کننده به کتابخانه از طريق پست الکترونيکي راحت تر مي تواند پيام خود را ارسال کند زيرا هيچگونه اضطراب و نگراني وجود ندارد و کار مرجع و فرايند مرجع سريعتر و بهتر انجام مي شود.
+
* مراجعه کننده به کتابخانه از طريق پست الکترونيکي راحت تر مي تواند پيام خود را ارسال کند زيرا هيچگونه اضطراب و نگراني وجود ندارد و کار مرجع و فرايند مرجع سريعتر و بهتر انجام مي شود.
 
بطورکلي در واحد مرجع کتابدار با مراجعه کننده روبرو خواهد بود و بايد کتابدار مرجع به هر طريق ممکن به سئوال مراجعه کننده پاسخ دهد که استفاده از پست الکترونيکي در اين رابطه کمک فراواني به کتابدار مرجع و مراجعه کننده مي کند.
 
بطورکلي در واحد مرجع کتابدار با مراجعه کننده روبرو خواهد بود و بايد کتابدار مرجع به هر طريق ممکن به سئوال مراجعه کننده پاسخ دهد که استفاده از پست الکترونيکي در اين رابطه کمک فراواني به کتابدار مرجع و مراجعه کننده مي کند.
 
پست الکترونيکي بعنوان ابزاري براي انتخاب و سفارش  
 
پست الکترونيکي بعنوان ابزاري براي انتخاب و سفارش  
 
امروزه ناشران با استفاده از اينترنت به معرفي و تبليغ آثار توليد شده خود مي پردازند و در بسياري از مواقع متن کامل انتشارات آنها که به صورت الکترونيکي توليد شده ، از طريق اينترنت قابل دسترسي است و با دادن پست الکترونيکي به معرفي انتشارات خود به مشتريان مي پردازند و در اين خصوص کتابدار بخش فراهم آوري مي تواند منابع و نشريات مورد نياز را انتخاب و سپس فهرستي از آنها را تهيه نموده و از طريق پست الکترونيکي براي ناشر يا کارگزاران ارسال کند و از آن پيش فاکتور درخواست نمايد.
 
امروزه ناشران با استفاده از اينترنت به معرفي و تبليغ آثار توليد شده خود مي پردازند و در بسياري از مواقع متن کامل انتشارات آنها که به صورت الکترونيکي توليد شده ، از طريق اينترنت قابل دسترسي است و با دادن پست الکترونيکي به معرفي انتشارات خود به مشتريان مي پردازند و در اين خصوص کتابدار بخش فراهم آوري مي تواند منابع و نشريات مورد نياز را انتخاب و سپس فهرستي از آنها را تهيه نموده و از طريق پست الکترونيکي براي ناشر يا کارگزاران ارسال کند و از آن پيش فاکتور درخواست نمايد.
 
ديگر کاربردهاي پست الکترونيکي در واحد تهيه و شفارش :
 
ديگر کاربردهاي پست الکترونيکي در واحد تهيه و شفارش :
- تمام مکاتبات قبل و بعد از سفارش کتابخانه را مي توان از طريق پست الکترونيکي با ناشر يا کارگزار انجام داد و مي توان نسخه اي از مکاتبات را در صندوق پستي خود نگهداري کرد.
+
* تمام مکاتبات قبل و بعد از سفارش کتابخانه را مي توان از طريق پست الکترونيکي با ناشر يا کارگزار انجام داد و مي توان نسخه اي از مکاتبات را در صندوق پستي خود نگهداري کرد.
- به منظور سريع و تسهيل خدمات در بخش فراهم آوري مانند ساير بخشها مي توان از پست الکترونيکي استفاده کرد از جمله:
+
* به منظور سريع و تسهيل خدمات در بخش فراهم آوري مانند ساير بخشها مي توان از پست الکترونيکي استفاده کرد از جمله:
 
بسياري از کتاب فروشي ها ، سازمان هاي انتشاراتي ، ناشران ، کارگزاران ، پايگاه هاي اطلاعاتي ، دفاتر مجلات و... روي اينترنت هستند. کتابدار بخش فراهم آوري مي تواند به ادرس پست الکترونيکي آنها مکاتبه نموده و با دادن آدرس پست الکترونيکي خود ، کاتالوگ ، فهرست منابع ، نشريات و ديسک هاي نوري از آنها درخواست نمايد.
 
بسياري از کتاب فروشي ها ، سازمان هاي انتشاراتي ، ناشران ، کارگزاران ، پايگاه هاي اطلاعاتي ، دفاتر مجلات و... روي اينترنت هستند. کتابدار بخش فراهم آوري مي تواند به ادرس پست الکترونيکي آنها مکاتبه نموده و با دادن آدرس پست الکترونيکي خود ، کاتالوگ ، فهرست منابع ، نشريات و ديسک هاي نوري از آنها درخواست نمايد.
 
کاربرد پست الکترونيکي و سازماندهي اطلاعات (فهرستنويسي و رده بندي)
 
کاربرد پست الکترونيکي و سازماندهي اطلاعات (فهرستنويسي و رده بندي)
 
استفاده از پست الکترونيکي موجب شده است تا فهرستنويسان در سطح يک کشور يا در سطح جهان ارتباط بسيار نزديک و سريعتري با يکديگر برقرار کنند و بدين ترتيب سئوالات و مشکلات خود را در کمترين زمان درميان بگذارند. اين ابزار همچون گروه هاي بحث اما در سطحي محدودتر ، براي تبادل اطلاعات و آگاهي از برخي رخدادهاي حرفه اي در زمينه فهرستنويسي و رده بندي مورد استفاده قرار مي گيرد.با دادن نشاني شخص يا کتابخانه مورد نظر مي توان با داشتن پست الکترونيکي يک شخص معين يا سازمان مستقيماً ارتباط برقرار کرد و درباره مسئله مورد نظر از آنها پرسش نمود. اکنون پست الکترونيکي همچون گروه هاي بحث اما در سطح محدودتر ، براي تبادل اطلاعات و آگاهي از برخي رخدادهاي حرفه اي در زمينه فهرستنويسي و رده بندي مورد استفاده قرار مي گيرد. در سالهاي اخير تعداد زيادي از کتابداران و فهرستنويسان در گوشه و کنار دنيا از طريق پي گيري بحث هاي گروهي و تخصصي در زمينه فهرستنويسي و رده بندي با کمک بانکها و پايگاه هاي الکترونيکي نظير web cat , Auto cat , u:s.marc و نظاير آن همکاري فعالانه اي در جهت ارائه نظرات و پيشنهادات کارشناسي و توزيع آن در ساير کشورها به عمل مي آورند.
 
استفاده از پست الکترونيکي موجب شده است تا فهرستنويسان در سطح يک کشور يا در سطح جهان ارتباط بسيار نزديک و سريعتري با يکديگر برقرار کنند و بدين ترتيب سئوالات و مشکلات خود را در کمترين زمان درميان بگذارند. اين ابزار همچون گروه هاي بحث اما در سطحي محدودتر ، براي تبادل اطلاعات و آگاهي از برخي رخدادهاي حرفه اي در زمينه فهرستنويسي و رده بندي مورد استفاده قرار مي گيرد.با دادن نشاني شخص يا کتابخانه مورد نظر مي توان با داشتن پست الکترونيکي يک شخص معين يا سازمان مستقيماً ارتباط برقرار کرد و درباره مسئله مورد نظر از آنها پرسش نمود. اکنون پست الکترونيکي همچون گروه هاي بحث اما در سطح محدودتر ، براي تبادل اطلاعات و آگاهي از برخي رخدادهاي حرفه اي در زمينه فهرستنويسي و رده بندي مورد استفاده قرار مي گيرد. در سالهاي اخير تعداد زيادي از کتابداران و فهرستنويسان در گوشه و کنار دنيا از طريق پي گيري بحث هاي گروهي و تخصصي در زمينه فهرستنويسي و رده بندي با کمک بانکها و پايگاه هاي الکترونيکي نظير web cat , Auto cat , u:s.marc و نظاير آن همکاري فعالانه اي در جهت ارائه نظرات و پيشنهادات کارشناسي و توزيع آن در ساير کشورها به عمل مي آورند.
کاربرد پست الکترونيکي در واحد نشريات
+
==کاربرد پست الکترونيکي در واحد نشريات==
 
نشريات نقش اساسي در انتقال اطلاعات دارند. در واقع اطلاعات جديد در نشريات منتشر مي شود. برخي از نشريات به صورت الکترونيکي بر روي شبکه قرار دارند. پست الکترونيکي در اين واحد نيز مانند ساير واحدها کاربردهاي زيادي دارد. برخي از ناشران متن کامل مقالات را به رايگان در اختيار استفاده کنندگان قرار مي دهند و برخي ديگر ، تنها فهرست مندرجات مجلات را به صورت رايگان عرضه مي کنند و براي ارائه متن کامل ، نياز به اشتراک و پرداخت حق اشتراک دارند. اشاعه اطلاعات فهرست مندرجات مجلات از طريق پست الکترونيکي توسط ناشران ، بسيار رايج است. به عنوان مثال انتشارات Elsevier فهرست مندرجات 1100 عنوان از مجلات خود را به عنوان contents Direct از طريق پست الکترونيکي به رايگان در اختيار علاقمندان قرار مي دهند. در اين خدمت ، فهرست مندرجات مجلات 2 تا 4 هفته قبل از انتشارات مجله (به شکل چاپي) ، در اختيار استفاده کنندکان قرار مي گيرد.
 
نشريات نقش اساسي در انتقال اطلاعات دارند. در واقع اطلاعات جديد در نشريات منتشر مي شود. برخي از نشريات به صورت الکترونيکي بر روي شبکه قرار دارند. پست الکترونيکي در اين واحد نيز مانند ساير واحدها کاربردهاي زيادي دارد. برخي از ناشران متن کامل مقالات را به رايگان در اختيار استفاده کنندگان قرار مي دهند و برخي ديگر ، تنها فهرست مندرجات مجلات را به صورت رايگان عرضه مي کنند و براي ارائه متن کامل ، نياز به اشتراک و پرداخت حق اشتراک دارند. اشاعه اطلاعات فهرست مندرجات مجلات از طريق پست الکترونيکي توسط ناشران ، بسيار رايج است. به عنوان مثال انتشارات Elsevier فهرست مندرجات 1100 عنوان از مجلات خود را به عنوان contents Direct از طريق پست الکترونيکي به رايگان در اختيار علاقمندان قرار مي دهند. در اين خدمت ، فهرست مندرجات مجلات 2 تا 4 هفته قبل از انتشارات مجله (به شکل چاپي) ، در اختيار استفاده کنندکان قرار مي گيرد.
 
در بسياري از مواقع ، کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني تنها با ارائه نشاني پست الکترونيکي خود به ناشران ، به صورت روزآمد از انتشارات جديد اطلاع مي يابند. نمونه جالب کاربرد اينترنت در انتخاب منابع اين است که بسياري از ناشران عمده در دنيا ، اين امکان ويژه را براي کتابخانه ها به وجود آورده اند که به متن کامل بسياري از منابع الکترونيکي از جمله : مجلات علمي ، ماهها بدون پرداخت حق اشتراک دسترسي داشته باشند و اگر اطمينان يافتند که منابع ياد شده مناسب کتابخانه آنهاست آن را مشترک شوند.
 
در بسياري از مواقع ، کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني تنها با ارائه نشاني پست الکترونيکي خود به ناشران ، به صورت روزآمد از انتشارات جديد اطلاع مي يابند. نمونه جالب کاربرد اينترنت در انتخاب منابع اين است که بسياري از ناشران عمده در دنيا ، اين امکان ويژه را براي کتابخانه ها به وجود آورده اند که به متن کامل بسياري از منابع الکترونيکي از جمله : مجلات علمي ، ماهها بدون پرداخت حق اشتراک دسترسي داشته باشند و اگر اطمينان يافتند که منابع ياد شده مناسب کتابخانه آنهاست آن را مشترک شوند.
مزاياي دسترس به مجلات الکترونيکي از طريق پست الکترونيکي  
+
== مزاياي دسترس به مجلات الکترونيکي از طريق پست الکترونيکي==
 
پست الکترونيکي در واحد نشريات مانند ساير واحدها کاربردهايي دارد که عبارتند از :
 
پست الکترونيکي در واحد نشريات مانند ساير واحدها کاربردهايي دارد که عبارتند از :
- کليه مکاتبات اين واحد را مي توان از طريق پست الکترونيکي انجام داد.
+
* کليه مکاتبات اين واحد را مي توان از طريق پست الکترونيکي انجام داد.
- کليه امور مربوط به سفارش مقاله از کتابخانه هاي داخلي و خارجي را در صورت يافتن پست الکترونيکي آنها مي توان از اين طريق انجام داد.
+
* کليه امور مربوط به سفارش مقاله از کتابخانه هاي داخلي و خارجي را در صورت يافتن پست الکترونيکي آنها مي توان از اين طريق انجام داد.
- اگر مراجعه کننده اي مقاله اي در يک زمينه خاص نياز دارد و شکل چاپي مقاله در کتابخانه موجود نيست ودرکتابخانه هاي همجوار نيز پيدا نمي شود و قصد تهيه آن را درخارج داريد بهتر است با پيدا کردن و يافتن پست الکترونيکي آنها ، نسبت به تهيه آنها اقدام شود.
+
* اگر مراجعه کننده اي مقاله اي در يک زمينه خاص نياز دارد و شکل چاپي مقاله در کتابخانه موجود نيست ودرکتابخانه هاي همجوار نيز پيدا نمي شود و قصد تهيه آن را درخارج داريد بهتر است با پيدا کردن و يافتن پست الکترونيکي آنها ، نسبت به تهيه آنها اقدام شود.
 
.
 
.
 
گروههاي مباحثه کتابداري و اطلاع رساني
 
گروههاي مباحثه کتابداري و اطلاع رساني
سطر ۸۹: سطر ۸۴:
 
- هزينه هاي ثابت و مداوم اتصال به شبکه  
 
- هزينه هاي ثابت و مداوم اتصال به شبکه  
 
- هزينه هاي پشتيباني و نرم افزار ي و بسياري امکانات ديگر
 
- هزينه هاي پشتيباني و نرم افزار ي و بسياري امکانات ديگر
  منابع  
+
= منابع =
 
1. ابراهيمي ، مهدي (1379). اينترنت ، تهران : نشر کتاب.
 
1. ابراهيمي ، مهدي (1379). اينترنت ، تهران : نشر کتاب.
 
2. اينترنت و کاربرد آن در کتابخانه ها : گزيده مقالات سراسري اينترنت و کاربرد آن در کتابخانه ها (1383). گردآوري و ويراستاري حسن کياني خوزستاني ، تهران دبيزش ، خرم بند ، برگزار کننده انجمن علمي ، دانشجويان کتابداري دانشگاه الزهرا تهران
 
2. اينترنت و کاربرد آن در کتابخانه ها : گزيده مقالات سراسري اينترنت و کاربرد آن در کتابخانه ها (1383). گردآوري و ويراستاري حسن کياني خوزستاني ، تهران دبيزش ، خرم بند ، برگزار کننده انجمن علمي ، دانشجويان کتابداري دانشگاه الزهرا تهران

نسخهٔ ‏۱۲ مهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۰۴:۳۳

پست الکترونيکي يکي از مهمترين و پراستفاده ترين خدمات شبکه ارتباطي اينترنت محسوب مي شود و قابليت ارسال و دريافت هرنوع پيام اعم از متن ، تصوير ، صوت ،... را به شکل الکترونيکي ( رقومي ) دارد. پست الکترونيکي همچون پست معمولي داراي فرستنده ، گيرنده ، محمل و پيام است با اين تفاوت که تمامي اجزاي آن کامپيوتري مي باشد. (شيري ، 1378 ، 32 ) پست الکترونيکي ، امکان ارتباط همزمان افراد را فراهم مي سازند ، در واقع لازم نيست فرستنده و گيرنده پيام ، ارتباط همزمان داشته باشند. هنگام ارسال يک نامه الکترونيکي ، پيام از يک رايانه به رايانه ديگر مي رود تا به مقصد برسد و در مقصد به صندوق پستي سيستم گيرنده مي رود و در يک فايل(inbox) ذخيره مي شوند. در روزگاران قديم به لحاظ محدوديت جغرافيايي هر يک از کشورها و عدم نياز به ارتباط با خارج از محدوده زندگي خود ، پست فقط نقش يک رابط داخلي را بر عهده داشت ولي تحولاتي که بعد از انقلاب صنعتي در اروپا بوجود آمد و گسترده شدن روابط اجتماعي ، صنعتي و بازرگاني و نيز ضرورت ارتباط با خارج از کشور، پست نيز به تبع اين تغييرات دچار تحولاتي شد و انسان به اين نتيجه رسيد که ديگر وسايل حمل و نقل قديمي از چاپاروکبوترنامه گرفته تا وسا يل ارتباطي ديگر ، جوابگوي رشد سريع ارتباط انساني نيست و با گسترش اين ارتباطات بود که وسيله ارتباطي سريعي به نام پست الکترونيک که حاصل تحولات فناوري اطلاعات در اينترنت بود ، بوجود آمد تا جائيکه امروزه ما به وسيله اين ابزار ارتباطي در ظرف چند ثانيه مي توانيم نامه اي را به آن سوي دنيا بفرستيم.

پست الکترونيکي چيست ؟

پست الکترونيکي يکي از روشهاي ارسال نامه ، پيام و فايل به صورت الکترونيکي ، از طريق رايانه ها و يا شبکه ها مي باشد. پست الکترونيکي از مشهورترين خدمات اوليه و عمومي اينترنت است. پيامها به صورت الکترونيکي از طريق دروازه هاي (Gateway ) شبکه به شکل هاي مختلف و گوناگون ديگر هدايت مي شود. مبادلات الکترونيکي مي تواند متني ساده و با حجم بسيار کم و يا پرونده هاي صدا ، تصوير و فيلم و هر چيز ديگر را شامل مي شود. ابزار و امکانات جديدي چون فهرستهاي پستي ، گروههاي خبري ، کنفرانسهاي الکترونيکي ، سياهه هاي الکترونيکي و گروههاي هم علاقه برگرفته از پست الکترونيکي مي باشد.( ابراهيمي ، 1380 ، 204 – 259 ).

تاريخچه استفاده از پست الکترونيکي=

قدمت اين سرويس به دهه هاي 70 و 80 ميلادي برمي گردد ( ابراهيمي ، 1379 ، 47 ). اين ابزار ارتباطي در حوالي سال 1965 زماني اختراع شد که « فرناندو کورياتو » و همکارانش در مؤسسه تکنولوژي ماساچوست ( mit ) برنامه اي را درست کردند که به کاربران رايانه هاي دانشگاه اجازه مي داد پيام هاي خود را مبادله کنند. براي بيشتر مردم پست الکترونيکي پديده اي نسبتاً جديد است. اما جالب است که بدانيم نخستين پست الکترونيکي ( E – mail ) جهان 30سال پيش ، پس از آنکه يک برنامه نويس علامت را به عنوان آدرس پست الکترونيکي به کار گرفت ، فرستاده شد.( بشيري ، 1380) « ري تا مينسون » را پدر پست الکترونيکي خوانده اند و به اين علت او را پدر پست الکترونيکي نام نهاده اند که او در سال 1971 برنامه اي اختراع کرد که اجازه مي داد پيامهاي الکترونيکي ميان رايانه ها رد و بدل شود. البته سيستم پست الکترونيکي اختراع او نيست .

کاربرد پست الکترونيکي

پست الکترونيکي به عنوان يکي از ابزارهاي مهم ارتباطي داراي مزايا و کاربردهاي ويژه اي مي باشد. از کاربردهاي پست الکترونيکي در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني به موارد زير مي توان اشاره کرد از جمله:

  • امکان ارسال همزمان چند کاربر از طريق کنفرانس پست الکترونيکي
  • امکان عضويت در گروه هاي مباحثه ، گروه هاي خبري و فهرست هاي پستي
  • سرعت بالاي ارسال و دريافت نامه ها و پيام براي گروه ها و اشخاص
  • عضويت در خدمات آگاهي رساني جاري و اشاعه اطلاعات گزيده ناشران ، و...
  • ارسال درخواستهاي امانت بين کتابخانه اي و ساير مکاتبات اداري مربوط به درخواست و ارسال منابع اطلاعاتي
  • ايجاد گروه هاي مباحثه و خبري در موضوعات مختلف کتابخانه ، کتابداري و اطلاع رساني و تبادل تجربيات علمي و کاربردي
  • پايين بودن هزينه
  • حذف محدوديت هاي زماني و جغرافيايي
  • دريافت بعضي از مجلات الکترونيکي رايگان که از طريق پست الکترويکي توزيع مي شود.
  • توليد بولتن خبري و يا فهرست تازه هاي کتابخانه و ارسال آن از طريق فهرستهاي پستي به مشترکين
  • استفاده از پست الکترونيکي براي دسترسي به بسياري از اطلاعات موجود در اينترنت

کاربرد پست الکترونيکي در بخش ها و واحدهاي کتابخانه متفاوت است و هر بخش يا واحد مي تواند با توجه به نيازها و انجام يکسري اقدامات به تناسب کاربرد پست الکترونيکي در آن قسمت بکار برد. از جمله کاربردهاي پست الکترونيکي در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني عبارتند از : کاربرد پست الکترونيکي در واحد مرجع؛ ارائه خدمات مرجع از طريق پست الکترونيکي .از قديمي ترين روش هايي است که براي ارائه خدمات مرجع الکترونيکي از سال 1990 مورد استفاده قرار گرفته است. اگر ذخيره الکترونيکي اطلاعات سرآغاز انقلاب در خدمات مرجع محسوب شود بايد گفت استفاده از پست الکترونيکي که يکي از ابزارهاي الکترونيکي انتقال اطلاعات مي باشد تحولي شگرف در خدمات مرجع ايجاد کرده است. مثلاً استفاده کنندگان از پست الکترونيک مي توانند به جاي تماس تلفني با کتابدار مرجع در بسياري از موارد سئوالات مرجع خود را در هر زماني که راحت تر باشند و فرصت داشته باشند انجام دهند و لازم نيست که حتماً با کتابدار مرجع گفت و گوي مستقيم داشته باشند. از طرف ديگر ، کتابداران مرجع نيز با توجه به اينکه پيام ها را بطور خودکار توسط رايانه دريافت مي کنند فرصت کافي براي تهيه پاسخ داشته و متقابلاً پاسخ مناسب را در زمان مناسب از طريق پست الکترونيکي ارسال مي کنند.

از جمله برخي از کاربردهاي پست الکترونيکي در واحد مرجع عبارتند از :
  • با در دست داشتن پست الکترونيکي نويسندگان ، محققان و پژوهشگران مي توان درباره مقاله يا کتاب با آنها مکاتبه کرد و از نويسنده درخواست کرد در صورت امکان يک نسخه از مقاله يا سند را به آدرس پست الکترونيکي ما ارسال کند.
  • کتابدار يا مراجعه کننده هرگونه سئوالي که داسته باشد مي تواند از طريق پست الکترونيکي براي شخص يا مؤسسه مورد نظر ارسال کند.
  • کتابداران مرجع و مراجعان مي توانند از طريق پست الکترونيکي با کتابخانه هاي مختلف ارتباط برقرار کنند و نه تنها از مجموعه آنها آگاهي يافت بلکه جواب سئوال هاي مورد نياز خود را نيز دريافت کنند.
  • از طريق پست الکترونيکي مي توان از مشاوره و اطلاعات متخصصان کتابداري و اطلاع رساني

بهره مند شد.

  • تمام مکاتبات داخلي و خارجي واحد مرجع را مي توان از طريق پست الکترونيکي انجام داد.
  • مراجعه کننده به کتابخانه از طريق پست الکترونيکي راحت تر مي تواند پيام خود را ارسال کند زيرا هيچگونه اضطراب و نگراني وجود ندارد و کار مرجع و فرايند مرجع سريعتر و بهتر انجام مي شود.

بطورکلي در واحد مرجع کتابدار با مراجعه کننده روبرو خواهد بود و بايد کتابدار مرجع به هر طريق ممکن به سئوال مراجعه کننده پاسخ دهد که استفاده از پست الکترونيکي در اين رابطه کمک فراواني به کتابدار مرجع و مراجعه کننده مي کند. پست الکترونيکي بعنوان ابزاري براي انتخاب و سفارش امروزه ناشران با استفاده از اينترنت به معرفي و تبليغ آثار توليد شده خود مي پردازند و در بسياري از مواقع متن کامل انتشارات آنها که به صورت الکترونيکي توليد شده ، از طريق اينترنت قابل دسترسي است و با دادن پست الکترونيکي به معرفي انتشارات خود به مشتريان مي پردازند و در اين خصوص کتابدار بخش فراهم آوري مي تواند منابع و نشريات مورد نياز را انتخاب و سپس فهرستي از آنها را تهيه نموده و از طريق پست الکترونيکي براي ناشر يا کارگزاران ارسال کند و از آن پيش فاکتور درخواست نمايد. ديگر کاربردهاي پست الکترونيکي در واحد تهيه و شفارش :

  • تمام مکاتبات قبل و بعد از سفارش کتابخانه را مي توان از طريق پست الکترونيکي با ناشر يا کارگزار انجام داد و مي توان نسخه اي از مکاتبات را در صندوق پستي خود نگهداري کرد.
  • به منظور سريع و تسهيل خدمات در بخش فراهم آوري مانند ساير بخشها مي توان از پست الکترونيکي استفاده کرد از جمله:

بسياري از کتاب فروشي ها ، سازمان هاي انتشاراتي ، ناشران ، کارگزاران ، پايگاه هاي اطلاعاتي ، دفاتر مجلات و... روي اينترنت هستند. کتابدار بخش فراهم آوري مي تواند به ادرس پست الکترونيکي آنها مکاتبه نموده و با دادن آدرس پست الکترونيکي خود ، کاتالوگ ، فهرست منابع ، نشريات و ديسک هاي نوري از آنها درخواست نمايد. کاربرد پست الکترونيکي و سازماندهي اطلاعات (فهرستنويسي و رده بندي) استفاده از پست الکترونيکي موجب شده است تا فهرستنويسان در سطح يک کشور يا در سطح جهان ارتباط بسيار نزديک و سريعتري با يکديگر برقرار کنند و بدين ترتيب سئوالات و مشکلات خود را در کمترين زمان درميان بگذارند. اين ابزار همچون گروه هاي بحث اما در سطحي محدودتر ، براي تبادل اطلاعات و آگاهي از برخي رخدادهاي حرفه اي در زمينه فهرستنويسي و رده بندي مورد استفاده قرار مي گيرد.با دادن نشاني شخص يا کتابخانه مورد نظر مي توان با داشتن پست الکترونيکي يک شخص معين يا سازمان مستقيماً ارتباط برقرار کرد و درباره مسئله مورد نظر از آنها پرسش نمود. اکنون پست الکترونيکي همچون گروه هاي بحث اما در سطح محدودتر ، براي تبادل اطلاعات و آگاهي از برخي رخدادهاي حرفه اي در زمينه فهرستنويسي و رده بندي مورد استفاده قرار مي گيرد. در سالهاي اخير تعداد زيادي از کتابداران و فهرستنويسان در گوشه و کنار دنيا از طريق پي گيري بحث هاي گروهي و تخصصي در زمينه فهرستنويسي و رده بندي با کمک بانکها و پايگاه هاي الکترونيکي نظير web cat , Auto cat , u:s.marc و نظاير آن همکاري فعالانه اي در جهت ارائه نظرات و پيشنهادات کارشناسي و توزيع آن در ساير کشورها به عمل مي آورند.

کاربرد پست الکترونيکي در واحد نشريات

نشريات نقش اساسي در انتقال اطلاعات دارند. در واقع اطلاعات جديد در نشريات منتشر مي شود. برخي از نشريات به صورت الکترونيکي بر روي شبکه قرار دارند. پست الکترونيکي در اين واحد نيز مانند ساير واحدها کاربردهاي زيادي دارد. برخي از ناشران متن کامل مقالات را به رايگان در اختيار استفاده کنندگان قرار مي دهند و برخي ديگر ، تنها فهرست مندرجات مجلات را به صورت رايگان عرضه مي کنند و براي ارائه متن کامل ، نياز به اشتراک و پرداخت حق اشتراک دارند. اشاعه اطلاعات فهرست مندرجات مجلات از طريق پست الکترونيکي توسط ناشران ، بسيار رايج است. به عنوان مثال انتشارات Elsevier فهرست مندرجات 1100 عنوان از مجلات خود را به عنوان contents Direct از طريق پست الکترونيکي به رايگان در اختيار علاقمندان قرار مي دهند. در اين خدمت ، فهرست مندرجات مجلات 2 تا 4 هفته قبل از انتشارات مجله (به شکل چاپي) ، در اختيار استفاده کنندکان قرار مي گيرد. در بسياري از مواقع ، کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني تنها با ارائه نشاني پست الکترونيکي خود به ناشران ، به صورت روزآمد از انتشارات جديد اطلاع مي يابند. نمونه جالب کاربرد اينترنت در انتخاب منابع اين است که بسياري از ناشران عمده در دنيا ، اين امکان ويژه را براي کتابخانه ها به وجود آورده اند که به متن کامل بسياري از منابع الکترونيکي از جمله : مجلات علمي ، ماهها بدون پرداخت حق اشتراک دسترسي داشته باشند و اگر اطمينان يافتند که منابع ياد شده مناسب کتابخانه آنهاست آن را مشترک شوند.

مزاياي دسترس به مجلات الکترونيکي از طريق پست الکترونيکي

پست الکترونيکي در واحد نشريات مانند ساير واحدها کاربردهايي دارد که عبارتند از :

  • کليه مکاتبات اين واحد را مي توان از طريق پست الکترونيکي انجام داد.
  • کليه امور مربوط به سفارش مقاله از کتابخانه هاي داخلي و خارجي را در صورت يافتن پست الکترونيکي آنها مي توان از اين طريق انجام داد.
  • اگر مراجعه کننده اي مقاله اي در يک زمينه خاص نياز دارد و شکل چاپي مقاله در کتابخانه موجود نيست ودرکتابخانه هاي همجوار نيز پيدا نمي شود و قصد تهيه آن را درخارج داريد بهتر است با پيدا کردن و يافتن پست الکترونيکي آنها ، نسبت به تهيه آنها اقدام شود.

. گروههاي مباحثه کتابداري و اطلاع رساني گروههاي مباحثه و فهرستهاي پستي زيادي در زمينه کتابداري و اطلاع رساني وجود دارند که برخي از مهمترين آنها عبارت اند از (diglib-lib-digit-digital librarie) فهرستي است براي کتابداران ، محققان و متخصصين اطلاع رساني : براي بحث در زمينه مجموعه اي از مسائل و فن آوري ها در ارتباط با ايجاد کتابخانه هاي الکترونيکي ميزبانifianet نشاني الکترونيک list serv@info serv.nlc.bnc.ca:ifia ويژگي هاي برجسته پست الکترونيکي موجب گسترش تشکل هاي الکترونيکي نويني چون گروه هاي بحث و گفتگوي الکترونيکي شده است " گروه هاي بحث الکترونيکي " يا electronic discussin groups " " مجموعه اي از استفاده کنندگان شبکه هستند که براي بحث در موضوعي خاص در محيط شبکه از ابزار پست الکترونيکي استفاده مي کنند. مجلات الکترونيکي از مهمترين کاربرد هاي اينترنت در کتابخانه ها و مراکز آموزشي و تحقيقاتي ، دسترسي به مجلات الکترونيکي است که شمار آن روز به روز در حال افزايش است. همزمان با گسترش توليد مجلات الکترونيکي در اينترنت توزيع مجلات الکترونيکي در ابتدا از طريق پست الکترونيکي صورت مي پذيرفت. در حال حاضر بسياري از مجلات الکترونيکي و خبرنامه ها از طريق پست الکترونيکي توزيع مي گردد و مشترکين مي توانند به محض انتشار مجله آن را از طريق شبکه هاي رايانه اي به طور خودکار دريافت نمايد. با گسترش توليد و توزيع مجلات از طريق اينترنت ، دريافت رايگان فهرست مندرجات مجلات ازطريق پست الکترونيکي نيزبسيار رايج شده است. بسياري از فهرست مندرجات موضوعات مختلف را مي توان به طور رايگان براي اعضاء ارسال کرد. کاربرد پست الکترونيک در واحد امانت - کليه مکاتبات خارج از کتابخانه را مي توان از طريق پست الکترونيکي انجام داد. - بيشترين کاربرد پست الکترونيکي در واحد امانت ، امانت بين کتابخانه اي است. مزاياي پست الکترونيکي در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني سيمون پرايد در کتاب « پست الکترونيکي براي متخصصان کتابداري واطلاع رساني » تأثير پست الکترونيکي بر متخصصين کتابداري واطلاع رساني را چنين شرح مي دهد ( محسني ، 1378،71) - ارتباط سريع از فواصل بسيار دور ، که حذف عواملي را سبب مي شود که در پست سنتي تأخير چشم گير در ارسال و دريافت نامه ها به وجود مي آورد. - بر خلاف دورنگار ، اطلاعات و فايل هاي دريافتي از طريق پست الکترونيکي را مي توان به راحتي تغيير داد و يا دوباره از آن استفاده نمود. - پيامهاي دريافتي از پست الکترونيکي را مي توان با سرعت و بدون هيچ تغييري براي افراد دلخواه ارسال نمود. - از طريق ارتباط با سيستم هاي بين المللي پست الکترونيکي مي توان با متخصصين در هر گوشه اي از دنيا به راحتي ارتباط برقرار نمود و براي حل مشکل و يا مشاوره از آنها استفاده نمود عملي که از طريق سيستم هاي سنتي به سهولت انجام نمي شود.

مشکلات و معايب استفاده از پست الکترونيکي گرچه استفاده از پست الکترونيک داراي کاربردهاي زيادي براي کاربران وکتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني مي باشدولي اين ابزاردر اينترنت داراي مشکلات و معايبي نيز مي باشد ازجمله برخي از مشکلات استفاده از پست الکترونيک عبارتند از : - خواندن پيغامهاي يک کاربر توسط کاربرديگر به علت عدم آگاهي يا عدم توجه به sign out - خوانده شدن پيغامهاي محرمانه يا دست کاري شدن آنهاتوسط مديران شبکه - قابل تشخيص نبودن نامه هاي مزاحم از غيرمزاحم و تلف شدن زمان زيادجهت چک کردن متن نامه ها زيرادرشبکه به همان نسبت که فرستادن از e-mail آسان و سريع است به همان نسبت هم مزاحمين کامپيوتري که بعضي از آنها ممکن است يک ويروس باشدبيشتر است. - امکان بازيابي پيامهاي حذف شده توسط سرويس دهنده ها و عدم اطلاع بيشتر کاربران از اين امر - امکان تغييردادن مسير گيرنده نامه و يا دست کاري آن در بين راه توسط افراد مزاحم از طريق بعضي از برنامه هاي پستي - اين نبود اطمينان در استفاده از پست الکترونيکي مشکلات بسياري را هم مي تواند در کتابخانه ها به بار بياورد.البته اين مشکلات نبايد باعث محروم شدن کاربران از اين خدمات بزرگ و آسان شبکه اي گرددوبلکه بايد آموزش لازم توسط متخصصان به کاربران داده شود. - و از ديگر مشکلات استفاده از پست الکترونيک مشکلات مالي مي باشد از جمله : - هزينه ابتدايي خريد سيستمهاي کامپيوتري - هزينه هاي ثابت و مداوم اتصال به شبکه - هزينه هاي پشتيباني و نرم افزار ي و بسياري امکانات ديگر

منابع

1. ابراهيمي ، مهدي (1379). اينترنت ، تهران : نشر کتاب. 2. اينترنت و کاربرد آن در کتابخانه ها : گزيده مقالات سراسري اينترنت و کاربرد آن در کتابخانه ها (1383). گردآوري و ويراستاري حسن کياني خوزستاني ، تهران دبيزش ، خرم بند ، برگزار کننده انجمن علمي ، دانشجويان کتابداري دانشگاه الزهرا تهران 3. بشيري ، علي اصغر ، ( 13/8/1380 )، تاريخچه پست الکترونيکي ، نشريه صداي عدالت. 5. بشيري ؛ علي اصغر (1378) ،آشنايي با موتور هاي کاوش : بررسي امکانات و شيوه هاي جستجو و باز يابي اطلاعات در اينتر نت ؛ اينتر نت ، جنبه هاي نظري و کاربردي آن(در کتابخانه و مراکز آموزشي تحقيقاتي)تهران،نشر کتابدار. 6. بشيري ، علي اصغر ( 1378 ) درآمدي بر شبکه جهاني اينتر نت ، اينترنت ، ضمينه هاي نظري و کاربردي آن ( در کتابخانه و مراکز آموزشي تحقيقاتي ) تهران کتابدار. 7. جناب زاده ، رويا ، پست الکترونيکي و مصاحبه مرجع ، فصلنامه کتاب ، شماره 54 8. حميدي ، علي ، ارائه خدمات مرجع الکترونيک از طريق پست الکترونيک ، فصلنامه کتاب ، شماره 65. 9. حميدي ، محسن ،ابراهيمي ، مهدي ، (1378).استفاده پست الکترونيک و جنبه هاي کاربردي آن براي کتابداران ،کتابخانه ها و محققان ، تهران ،نشرکتابدار 10. فتاحي ، رحمت اله (1378) ، اينترنت و سازماندهي اطلاعات ، نشركتابدار.

11. مديري ناصر ، نور پناه ، شيوا ؛ وشاکر ، بنفشه ( 1376). اينتر نت در ايران و جهان [تهران] دانشگاه هرمزگان

12. نقي مهرطبايي ، اشرف ،(1383)امکان سنجي ارائه خدمات مرجع الکترونيکي در مراکز اطلاع رساني ( يا کتابخانه هاي تخصصي ) شهر تهران ، پايان نامه کارشناسي ارشد کتابداري و اطلاع رساني واحد علوم و تحقيقات تهران. 13 - Abcls ,Eileeng. " the E-mail keference interrview " Rq no. 35 ( spring 1996 ) : 345 -358 14 – bao, xue- ming ,(2003 ) A study of web-based interactive reference services via academic library home pages , reference & user services querterly. 15. eldin mudawi, mohamed salah, (2005 ) , the use of the internet and e-mail among sudanese librarians : asurvey report , library review, vol 54 , no.6. 16. k.Hahn. "an investigation of an email – based help service (college of library and information services, university of maryland , " clis technical report no 9730.accessed act. 28, 2005, www.clis.umd.edu/research/reports/tr97/03.html. 17 - strew , joseph E. ( Arir tual understanding:The reference in terview and Question Nego titiou in the Digital age , reference and user services Quruterly. rol. 39. No. 4.(2000) 376 – 374.