نمایش مبدأ برای مشاپ

مشاپ

دکتر محمد باقر نگهبان

مشاپ در عبارت‌های جدید شبکه‌ای مشاپ به عملکرد یا صفحه‌ی وبی‌ اطلاق می‌شود که از عرضه اطلاعات و یا عاملیت دو و یا چندین منبع استفاده کرده و آنها را با هم ترکیب کرده و سرویس جدیدی را ایجاد می‌نماید. مشاپ به ترکیب آسان و سریع که به صورت متداول از ای‌پی‌آی‌های آزاد و منابع اطلاعاتی برای تولید نتایج پر بار استفاده می‌کند اشاره دارد که این نتایج لزوماً دلیل اصلی تولید منبع اطلاعاتی خام نبوده‌اند. 
ویژگی‌های اصلی مشاپ عبارتند از انبوهی، تجسم و ترکیب. باید توجه داشت که مفید ساختن اطلاعات موجود بالاخص برای استفاده‌های حرفه‌ای و شخصی امری مهم است. برای دستیابی به اطلاعات سرویس‌های دیگر مشاپ‌ها عموماٌ برنامه‌های کاربردی مشتریان هستند و یا به صورت آنلاین‌ هاست می‌شوند.
در سال‌های گذشته کاربردهای شبکه‌ای بیشتری ای‌پی‌‌‌‌‌آی‌هایی را منتشر کرده‌اند که به برنامه‌نویسان این امکان را می‌دهد که به جای نوشتن کل برنامه عملکرد و اطلاعات را به آسانی با یکدیگر ترکیب نمایند. به نظر می‌رسد که مشاپ‌ها نقش فعالانه‌ای را در شکوفایی برنامه‌ی اجتماعی و شبکه نوع دو ایفا می‌کنند. ابزارهای ساختار مشاپ به اندازه‌ای ساده است که می‌تواند به آسانی توسط کاربران نهایی مورد استفاده قرار گیرد. مشاپ‌ها عموماٌ نیازی به مهارت‌های برنامه‌نویسی ندارند بلکه سیمکشی‌های تصویری اطلاقات جی‌یوآی و اجزاء و سرویس‌ها را با همدیگر پشتیبانی می‌کند. بنابر این مشاپ‌ها تصویر نوینی از شبکه را ارائه می‌دهند که در کاربران می‌توانند خود در آن نقش داشته باشند. اصطلاح مشاپ همچنین به ترکیب دوباره‌ی اطلاعات دیجیتالی اطلاق می‌شود.

تاریخچه
ابتدا از طریق فهم بافت گسترده‌تری از تاریخچه شبکه می‌توان به تاریخچه مشاپ پی برد. برای شبکه‌ی نوع یک کمپانی‌های مدل تجاری اطلاعات مشتریان را بر روی پرتال‌ها ذخیره کرده و آنها را مرتباٌ به روز‌رسانی می‌کنند. این کمپانی‌ها اطلاعات مشتریان را کنترل می‌کنند و مشتریان مجاب هستند که برای به دست آوردن آن اطلاعات ابتدا از محصولات آنان استفاده کنند. 
با روی کار آمدن شبکه نوع دو با استفاده از استانداردهای شبکه رویکرد متفاوتی به وجود آمد که این استانداردها به صورت وسیع و عمومی توسط رقبای قدیمی اتخاذ می‌شد که اطلاعات مصرف کننده‌ها را نیز به صورت آزاد ارائه می‌داد. در همان دوره مشاپ‌هایی به وجود آمدند که از طریق هماهنگ‌سازی و ترکیب ای‌پی‌آی‌های رقیبان سرویس‌های جدیدی را به وجود آوردند. این اصطلاح به گونه‌ای‌یست که توسط هرگونه سیستم استانداردگذاری تعریف شود.
اولین مشاپ‌ها از سرویس‌های نقشه‌کشی و یا تصویری استفاده کردند تا سرویس‌های انواع مختلف را با یکدیگر ترکیب کنند و اطلاعات تجسمی را ارائه دهند. در ابتدا اکثر مشاپ‌ها تنها مصرف کننده‌ها را مورد هدف قرار می‌دادند اما اکنون مشاپ‌ها در رده‌های کاری بالاتر نیز به عنوان مفهومی جالب توجه مفید واقع می‌شوند. مشاپ‌های تجاری می‌توانند اطلاعات داخلی موجود را با سرویس‌های خارجی ترکیب نموده و نگرش جدیدی را نسبت به اطلاعات به وجود می‌آورند. 
مشاپ‌ها روند بالا رونده‌ای را دنبال می‌کنند. به عنوان آماری از شبکه قابل برنامه‌ریزی که در سال 2009 تأسیس شد می‌توان گفت که در دو سال گذشته سه مشاپ در هر روز به وجود آمده است.

انواع مشاپ
مشاپ‌ها انواع مختلفی مانند مشاپ‌های اطلاعاتی، تجاری و مصرف‌کننده دارد که متداول‌ترین نوع آن مشاپ مصرف کننده است که عموم مردم را مورد هدف قرار می‌دهد.
مشاپ‌های تجاری عموماٌ کاربردهایی را تعریف می‌کنند که منابع خود و عملکردها و اطلاعات را با دیگر سرویس‌های شبکه‌ای خارجی ترکیب می‌کند. آنها اطلاعات را در یک عرضه منفرد متمرکز ساخته و به مشاغل و توسعه‌دهندگان اجازه عمل جمعی را می‌دهد. این نوع مشاپ برای پروژه‌های توسعه‌ای ضربتی مفید می‌باشد که همکاری توسعه‌دهندگان و مصرف‌کننده‌ها را برای تعریف و بکارگیری مقتضیات تجاری می‌طلبد. مشاپ‌های تجاری ایمن بوده و از نظر تصویری‌ دارای کاربردهای شبکه‌ای وسیعی‌ای می‌باشند که اطلاعات قانونی را از منابع اطلاعاتی داخلی و خارجی مختلف ارائه می‌دهد.
مشاپ‌های مصرف‌کننده انواع مختلفی از اطلاعات را در هم می‌آمیزند. این مشاپ اطلاعات منابع عمومی چندگانه موجود در جستجوگر را در هم آمیخته و آن را به صورت رابط ساده جستجوگر کاربر در می‌‌آورد.
مشاپ اطلاعات بر خلاف مشاپ مصرف‌کننده اطلاعات و رسانه انواع مشابه را از منابع چندگانه ترکیب نموده و تبدیل به عرضه منفرد می‌کند. ترکیب این منابع سرویس شبکه‌ای جدید و متمایزی را به وجود می‌آورد که در اصل هیچ‌کدام از منابع را به تنهایی عرضه نمی‌کرد. 

 نوع ای‌پی‌آی
مشاپ‌ها می‌توانند توسط نوع ای‌پی‌‌آی اساسی که از آن استفاده می‌کنند طبقه‌بندی شوند. اما هر کدام از آنها می‌توانند با یکدیگر ترکیب شده به صورت کاربردهای دیگر در بیایند.

انواع اطلاعات
- اطلاعات دارای شاخص مانند: اسناد، تصاویر، وبلاگ‌ها، ویدئو، مشاغل و لوازم عرضه شده برای فروش که همگی توسط موتورهای جستجوگر اصلی جستجو می‌شوند.
- اطلاعات جغرافیایی و نقشه‌برداری مانند: برنامه محل جغرافیایی و تصویربرداری جغرافیایی فیدها و پادکست‌ها مثل گردآورنده‌ی اخبار.

کاربرد
مبدل اطلاعات: مترجم، تحلیل‌گر صوتی، و مختصر کننده‌ی یو آر ال
ارتباط: ایمیل، پیام کوتاه و ابلاغ
ایجاد اطلاعات تصویری: تصویری کردن اطلاعات و نمودار
امور امنیتی: نظام‌های پرداخت الکترونیکی و شناسایی

چالش‌های یکپارچه‌سازی اطلاعات
در رابطه با یکپارچه‌سازی اطلاعات چندین چالش وجود دارد که بایستی به آنها توجه نمود. این چالش‌ها به چهار گروه طبقه‌بندی می‌شوند.
1.	ناهمگونی متنی اطلاعاتی 
2.	ناهمگونی شناسایی موضوعی  
3.	ناهمگونی الگویی 
4.	ناهمگونی در سطح انتزاعی و صحت اطلاعات 

ناهمگونی متنی اطلاعاتی بدین معنی است که حجم عظیمی از اطلاعات به صورت متن ارائه می‌شود. زبان بشر غالباٌ مبهم است که در آن گاهی یک مقوله‌ي یکسان به صورت‌های مختلف بیان می‌شود. این نوع ابهام ارجاع به اطلاعات طبقه‌بندی شده را اندکی مشکل می‌سازد. بعلاوه تحلیل این زبان توسط برنامه‌های کامپیوتری نیز مشکل می‌باشد. یکی از کاربردهای سیستم هماهنگ‌سازی اطلاعات اینست که ناهمگونی بین اطلاعات و  اسناد را رفع می‌کند.
ناهمگونی شناسایی موضوعی و طرح متفاوت: اطلاعات طبقه‌بندی شده در فرمت‌های فراوانی وجود دارند. مرحله اول تبدیل اطلاعات به یک فرمت عادی می‌باشد. اما اگر همه اطلاعات نیز به یک نوع فرمت عادی بدل شوند، در عمل منابع در بیان حقیقت یکسان از یکدیگر متفاوت می‌باشند. این تفاوت می‌تواند در سطح موضوع و یا طرح باشد. برای ناهمگونی در سطح موضوع می‌توان به مثال ذیل اشاره کرد:
اس‌ای‌سی  از به اصطلاح کلید اشاره‌ی مرکزی برای شناسایی افراد، کمپانی و ابزارهای مالی استفاده می‌کند. این در حالیست که منابع دیگر مانند دی‌بی‌پیدیا از یوآرآی‌ها برای شناسایی استفاده می‌کنند. بعلاوه هر منبعی معمولاٌ از طرح و ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود برای بیان مقوله‌های یکسان استفاده می‌کند. بنابراین بایستی روش‌هایی اتخاذ شود که این تفاوت‌های موضوعی و تفوت طرح‌ها را مرتفع سازد.

ناهمگونی سطوح انتزاعی
منابع اطلاعاتی، اطلاعات را در سطوح انتزاعی ناسازگاری ارائه می‌دهند و یا اطلاعات را با توجه به طبقه‌های مربوط به بخش معینی طبقه‌بندی می‌کنند. از آنجایی که اطلاعات در سطوح انتزاعی مختلفی منتشر می شود گاهی اطلاعات جمع آوری شده با اطلاعات منابع آماری رسمی همخوانی ندارد. همچنین در تراکم جغرافیایی نیز ممکن است تفاوتی وجود داشته باشد. مورد مرتبط که می‌توان از آن نام برد واحد پولی‌ست که به منظور سهولت در تحلیل اطلاعاتی که از منابع متفاوت جمع‌آوری می‌شود یکسان‌سازی می‌شود. 

کیفیت اطلاعات
کیفیت اطلاعات، زمانی که به صورت خودکار از منابع مختلف در هم ادغام می‌شوند موضوعی چالش برانگیز می‌شود. در یک محیط آزاد جمع‌آوری‌کننده اطلاعات در منتشر کننده اطلاعات یا تأثیر بسیار کم دارد و یا اصلاٌ تأثیری در آن ندارد. اطلاعات غالباً دارای خطا می‌باشند که ترکیب این اطلاعات به این مسأله دامن می‌زند. بالاخص زمانی که استنباط اطلاعات صورت می‌گیرد اطلاعات دارای خطا تأثیر بسیار مخربی بر روی کیفیت اطلاعات به دست آمده دارد. بنابراین چالش اصلی اینست که چگونه منتشرکنندگان اطلاعات بایستی هماهنگی لازم را به عمل آورند تا این‌گونه مسائل موجود در اطلاعات و یا سایت‌هایی با اطلاعات غیرقابل اطمینان را حل نمایند. متدها و تکنیک‌هایی نیاز است تا یکپارچگی و درستی اطلاعات را کنترل کند. بر روی قسمت‌های خاص تأکید کرده و اطلاعات بدون ایراد را شناسایی کند. در حین این‌که مدارک موجود را تایید می‌کند، احتمالات درستی اخبار را ارزیابی کند، اختلافات شرکت‌ها و بخش‌ها را رفع نماید، محیط مساعدی فراهم آورد تا بحث‌هایی بین رقبا به وجود آمده و حل شود و با اطلاعات شبکه‌ای دارای خطا تعامل ایجاد کند. به طور خلاصه، خطاهای موجود در تأییدیه، مقدار، عنوان و طبقه‌بندی اطلاعات می‌تواند به طور جدی مانع  کارآمدی اطلاعات شود. 

مقایسه مشاپ‌ها و پرتال‌ها
مشاپ‌ها و پرتال‌ها هر دو به فناوری ادغام محتوا اطلاق می‌شود. پرتال‌ها فناوری قدیمی‌تری هستند که به عنوان توسعه‌ای در ادامه کاربرهای شبکه‌ای پویای قدیمی طراحی شده‌اند که در آن فرایند تبدیل محتوای اطلاعاتی به صفحات شبکه‌ای معین در دو مرحله انجام می‌شود: ایجاد قسمت‌های معین و ادغام قسمت‌ها در صفحات اینترنتی. هر کدام از قسمت‌های معین توسط پرتلت‌ها به وجود می‌آیند و سپس پرتال‌ها آنها را به صفحات شبکه تبدیل می‌کند. پرتلت می‌تواند به طور نزدیک در سرور پرتال و یا در یک سرور جدا قرار گیرد. فناوری پرتال مدل رویدادی را به طور کامل تعریف می‌کند که به‌روزرسانی‌ها و بازدیدها را نیز پوشش می‌دهد. درخواست ادغام یک صفحه بر روی پرتال به عملیات خواندن انفرادی در تمامی پرتلت‌ها  ترجمه می‌شود که در نتیجه‌ي آن یک صفحه به وجود می‌آید. اگر دکمه گزارشی در هر پرتلتی در صفحه پرتال فشار داده شود، این عمل به صورت به‌روزرسانی فقط در آن پرتلت ترجمه می‌شود. سپس اطلاعات به روز شده بلافاصله در تمامی پرتلت‌ها خوانده می‌‌شود.
مدل پرتال مدت بسیاری است که مورد استفاده بوده و سرمایه تحقیقاتی فراوانی داشته است. بنابراین این مدل استانداردتر و به صورت کامل‌تری رشد یافته است. در طول زمان افزایش تکامل و فاکتورهای استاندارد فناوری مشاپ آن را محبوب‌تر از فناوری پرتال خواهد کرد؛ چرا که فناوری مشاپ به صورت نزدیکتری با شبکه نوع دو و معماری سرویسی مرتبط است. انتظار می رود نسخه‌های جدید محصولات پرتال در نهایت مشاپ را نیز ساپورت کنند؛ در حین این که کاربردهای پرتلت‌ها را نیز دارا هستند. اما انتظار نمی‌رود فناوری مشاپ استانداردهای پرتال را ساپورت کند.

مشاپ‌های تجاری
کاربردهای مشاپ تا محیط‌های تجاری نیز توسعه می‌یابد. مشاپ‌های تجاری برای ادغام سرویس‌های اطلاعاتی و تجاری به کار می‌آیند؛ چنانچه مشاپ‌های تجاری قادر هستند سرویس‌های ادغام شده جدیدی را در مدت زمان بسیار کم به وجود آورند. همچنین قادر هستند سرویس‌های داخلی را با سرویس‌های خارجی و یا اطلاعات شخصی ترکیب نمایند و و توسط صفحات شبکه‌ای  در دسترس کاربران تجاری قرار دهند.
مشاپ‌های تجاری از نظر ترکیب در محیط‌های تجاری، امنیت، مختصات کنترلی دستیابی و ظرافت‌های ایزارهای برنامه‌ریزی متفاوت از مشاپ‌های مصرف‌کننده می‌باشد. تفاوت دیگر در استفاده مشاپ تجاری در سرویس‌های گسترده تبلیغاتی ارائه‌دهندگان سرویس می‌باشد.

جنبه‌های ساختاری مشاپ‌ها
ساختمان یک مشاپ به سه لایه تقسیم می‌شود:
ارائه یا تعامل کاربر: فناوری‌هایی که استفاده می‌شوند عبارتند از:
HTML/XHTML, CSS, Javascript, Asynchronous Javascript and Xml (Ajax).
سرویس‌های شبکه: کارآمدی محصولات توسط سرویس‌های ای‌پی‌آی قابل دسترسی است. فناوری‌هایی که استفاده می‌شوند عبارتند از:
XMLHTTPRequest, XML-RPC, JSON-RPC, SOAP, REST
اطلاعات: انجام عملیاتی مانند فرستادن، ذخیره کردن و دریافت اطلاعات. فناوری‌هایی که استفاده می‌شوند عبارتند از: XML, JSON, KML
از نظر ساختاری دو نوع مشاپ وجود دارد: ساختار بر اساس شبکه و سرور. مشاپ‌های شبکه‌ای عموماٌ از جستجوگر شبکه‌ای کاربری برای ترکیب و اصلاح فرمت اطلاعات استفاده می‌کند.

کاربردهاي مشاپ
در هر جايي از وب كه نياز باشد در میان داده‌هاي زياد و متنوع به دنبال اطلاعات خاصي بگرديم، مي‌توان از مشاپ استفاده كرد. در اين روش بدون اين كه هر بار جستجوي دوباره انجام شود مي‌توان با یک نگاه سريع و كلي اطلاعات، نمونه‌هاي ديگر را نيز مشاهده کرد و احياناً به مقايسه آنها پرداخت. 
از اين روست كه در سال‌هاي اخير در وب سايت‌هاي معتبر جهان شاهد انواعي از مشاپ هستيم، از آن نمونه مي‌توان به استفاده از مشاپ در سرويس الكترونيكي Amazon.com Blogger.com ، Flickr.com ، سرويس‌هايي از Google  و غيره اشاره كرد .
 
(تصویر1): سرويس اشتراك تصاوير
تصویر1 استفاده از مشاپ در سرويس اشتراك تصاوير و ويدئو  www.Flickr.com را نشان مي‌دهد كه در آن هر کاربر می‌تواند تصاويري را به اشتراك گذارد يا از تصاوير ديگران استفاده كند، همچنين امكان تغيير تصاوير براي كاربران وجود دارد. 
                    
امروزه بسياري از كشورهاي پيشگام در علوم اطلاعات و دانش‌شناسی از مشاپ به صورت گسترده استفاده مي‌كنند، از آن جمله می‌توان به كاربردهاي سياسي و دولتي مشاپ در انتخابات اشاره كرد (تصوير2). در اين نقشه با استفاده از سه رنگ قرمز، آبي و خاكستري نتيجه انتخابات رياست جمهوري ايالات متحده قابل مشاهده مي‌باشد .با كليك بر روي هر يك از ايالات ها مي‌توان از نتيجه آراي مأخوذه هر كانديدا مطلع شد.
 
مشاپ و اطلاع‌رسانی
همان طور كه اشاره شد مشاپ با كاربردهاي فراواني كه دارد مي‌تواند كمك شاياني در به دست آوردن اطلاعات مورد نياز با صرف هزينه و زمان كمتر كند، ضمن آن كه نمايش داده‌ها قابل فهم‌تر و بسيار كاربر پسند مي‌باشد. مشاپ به عنوان يك تكنولوژي جديد امروزه در سازمان‌هاي بزرگ جهاني بکار مي‌رود. در حالي كه در كشور ايران از كاربردها و مزاياي اين تكنولوژي هنوز استفاده نمي‌شود. 
با توجه به ظرفيت‌ها و نيازهاي موجود در ايران ضروری است مشاپ در سيستم فروشگاه‌ها، ادارات و سازمان‌ها مانند: سيستم دانشگاهي، کتابخانه‌ها و غيره بكار رود.
   
مشاپ‌ها  در بازیابی اطلاعات ترکیبی
مشاپ‌ها عملکردی از شبکه هستند که اطلاعات را از بیش از یک منبع گرفته و به صورت یک ابزار ترکیبی واحد درمی‌آورند. در واقع ترکیبی است از چندین منبع آنلاین مختلف برای ایجاد یک سرویس جدید. متدهایی که برای منابع محتویات مشاپ‌ها استفاده می‌شوند عبارتند از: ضدی‌های شبکه (آر. اس.اس و اتم‌ها)، اسکیرپینگ صفحه بسیاری از افراد استفاده از مشاپ‌ها را درAmazon  و eBay، فلیکر، گوگل، مایکروسافت، یاهو، ویوتیوپ ای.پی.آیز (APIS) تجربه کرده‌اند که این موارد منجر به ایجاد ویرایشگر مشاپ می‌شود.