شبکه ی اجتماعی
شبکه‌ي اجتماعی
دکتر محمد باقر نگهبان
شبکه‌ي اجتماعی ساختاری اجتماعی است که از گره‌هایی(که عموماً فردی یا سازمانی هستند) تشکیل شده است که توسط یک یا چند نوع خاص از وابستگی به هم متصل‌اند، برای مثال: قیمت‌ها، الهامات، ایده‌ها و تبادلات مالی، دوست‌ها، خویشاوندی، تجارت، لینک‌های وب، سرایت بیماری‌ها (اپیدمولوژی) یا مسیرهای هواپیمایی. ساختارهای حاصل اغلب بسیار پیچیده هستند. تحلیل شبکه‌های اجتماعی روابط اجتماعی را با اصطلاحات رأس و یال می‌نگرد. رأس‌ها بازیگران فردی درون شبکه‌ها هستند و یال‌ها روابط میان این بازیگران هستند. انواع زیادی از یال‌ها می‌تواند میان رأس‌ها وجود داشته باشد. تحقیق در تعدادی از زمینه‌های آکادمیک نشان داده است که شبکه‌های اجتماعی در بسیاری از سطوح بکار گرفته می‌شوند از خانواده‌ها گرفته تا ملت‌ها و نقش مهمی در تعیین راه حل مسائل، اداره کردن تشکیلات و میزان موفقیت افراد در رسیدن به اهدافشان ایفا می‌کند. در ساده‌ترین شکل یک شبکه‌ي اجتماعی نگاشتی از تمام یال‌های مربوط، میان رأس‌های مورد مطالعه است. شبکه‌ي اجتماعی همچنین می‌تواند برای تشخیص موقعیت اجتماعی هر یک از بازیگران مورد استفاده قرار گیرد. این مفاهیم غالباً در یک نمودار شبکه‌ي اجتماعی نشان داده می‌شوند که درآن، نقطه‌ها رأس‌ها هستند و خط‌‌ها نشانگر یال‌ها.
مثالی از نمودار یک شبکه‌ي اجتماعی
آنالیز شبکه‌های اجتماعی
آنالیز شبکه‌های اجتماعی (مرتبط با نظریه‌ي شبکه‌ها) به عنوان یک تکنیک کلیدی در جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، جغرافیا، روانشناسی اجتماعی، جامعه‌شناسی زبان، علوم ارتباطات، علوم اطلاعات، مطالعات سازمانی، اقتصاد و زیست‌شناسی مدرن همانند یک موضوع محبوب در زمینه‌ي تفکر و مطالعه پدیدار شده است. بالغ بر یک قرن است که مردم، شبکه‌ي اجتماعی مجازی را برای اشاره‌های ضمنی به مجموعه روابط پیچیده‌ي میان افراد درنظام‌های اجتماعی در تمامی مقیاس‌ها از روابط بین فردی گرفته تا بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌دهند. در سال ۱۹۴۵ J. A. Barnes برای نخستین بار از اصطلاح قاعده‌مند برای مشخص کردن الگوهایی از رشته‌ها استفاده کرد که مفاهیم را مشخص می‌کنند و به صورت رایج توسط عموم و دانشمندان علوم اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد: گروه‌های محدود (مانند: قبایل و خانواده‌ها) و طبقات اجتماعی (مانند: جنسیّت و قومیت). دانشورانی چون : S.D. Berkowitz, Stephen Borgatti, Ronald Burt, Linton Freeman, Mark Granovetter, Peter Marsden, Nicholas Mullins, AnatolRapoport, Stanley Wasserman, Barry Wellman, and Harrison White کاربرد شبکه‌های اجتماعی را به تفصیل بیان کرده‌اند. آنالیز شبکه‌های اجتماعی از طریق احکام نظری و روش‌ها و تحقیق‌های مربوط به آن از یک صنعت ضمنی به معبری تحلیلی برای پارادایم‌ها تغییر یافته است. براهین تحلیلی از کل گرفته تا جزء؛ از ساختار گرفته تا روابط و افراد، از اخلاق گرفته تا رفتار همگی شبکه‌های سراسری را مورد بررسی قرار می‌دهند که در آنها، همه‌ي رشته‌ها شامل روابط ویژه‌ای در میان جمعیتِ تعریف شده‌اند و یا شبکه‌های فردی را مورد بررسی قرار می‌دهند که شامل رشته‌هایی است که افراد مشخصی آنها را دارند از قبیل انجمن‌های خصوصی. گرایش‌های تحلیلی متعددی آنالیز شبکه‌های اجتماعی را تمیز می‌دهند: هیچ فرضی وجود ندارد که گروه‌ها، بلوک‌های بنا کننده‌ي اجتماع هستند: این معبر برای مطالعه‌ي نظام‌های اجتماعی با محدودیت کمتر باز است؛ از اجتماعات غیرمحلی گرفته تا لینک‌های درون وب‌گاه‌ها. آنالیز شبکه‌های اجتماعی علاوه بر سروکار داشتن با اشخاص (افراد، سازمان‌ها، ایالات) به عنوان واحدهای گسسته‌ي تحلیل، بر روی چگونگی ساختار رشته‌ها که اشخاص و روابط میان آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد نیز تمرکز می‌کند. برخلاف تحلیل‌هایی که بر این فرض استوارند که هنجارهای اجتماعی تعیین کننده‌ي رفتارها هستند، آنالیز شبکه‌های اجتماعی به بررسی وسعت تأثیرگذاری ساختار و ترکیب رشته‌ها بر هنجارها می‌پردازد. شکل یک شبکه‌ی اجتماعی به تعیین میزان سودمندی شبکه برای افراد آن شبکه کمک می‌کند. به طور جزئی شبکه‌های قوی، برای اعضای‌شان نسبت به شبکه‌هایی که تعداد زیادی اتصالات ضعیف برای افراد خارج از شبکه‌ي اصلی دارند، کمتر مفید واقع می‌شوند. بیشتر شبکه‌های باز با اتصالات اجتماعی و رشته‌های ضعیف، شانس بیشتری برای دسترسی به ایده‌ها و دستاوردهای جدید نسبت به شبکه‌های بسته با رشته‌های طویل فراهم می‌آورد. به بیان دیگر گروهی از دوستان که تنها دارای ارتباط با یکدیگر هستند، اطلاعات و دستاوردهای یکسانی را به اشتراک می‌گذارند. اما گروهی از افراد که دارای ارتباط با بخش‌های اجتماعی دیگر هستند شانس بیشتری برای دسترسی به محدوده‌ي وسیع‌تری از اطلاعات دارند. افراد برای دستیابی به موفقیت، بهتر است که با شبکه‌های گوناگونی ارتباط داشته باشند تا این که ارتباطات زیادی درون یک شبکه داشته باشند. به طور مشابه افراد می‌توانند تأثیرگذاری و ایفای نقش به عنوان واسطه در برقراری ارتباط بین دو شبکه که به هم متصل نیستند را تمرین کنند. (این کار پر کردن سوراخ‌های ساختاری نامیده می‌شود.) آنالیز شبکه‌های اجتماعی چشم انداز متناوبی را ایجاد می‌کند که در آن خواص افراد نسبت به ارتباطات و رشته‌های میان آنها در شبکه از اهمیت کمتری برخوردار است. این معبر ایجاد شده است تا برای توضیح بسیاری از پدیده‌های جهان واقعی مفید واقع شود، اما مجال کمتری برای نمایندگی‌های فردی باقی می‌گذارد تا توانمندی‌های فردی‌شان روی موفقیت تأثیرگذار باشد زیرا بخش زیادی از این توانمندی‌ها درون ساختار شبکه باقی می‌ماند. شبکه‌های اجتماعی برای بررسی چگونگی تأثیرات متقابل میان تشکیلات، توصیف بسیاری از اتصالات غیررسمی که مجریان را به یکدیگر متصل می‌کند، نیز مورد استفاده قرار گرفته است و در این زمینه‌ها نیز به خوبی برقراری ارتباطات فردی میان کارمندان در سازمان‌های مختلف عمل می‌کند. شبکه‌های اجتماعی نقش کلیدی در موفقیت‌های تجاری و پیشرفتهای کاری ایفا می‌کنند. شبکه‌ها راه‌هایی را برای شرکت‌ها فراهم می‌کند که اطلاعات جمع‌آوری کنند، از رقابت بپرهیزند و حتی برای تنظیم قیمت‌ها و سیاست‌ها با هم تبانی کنند.
آشنایی با شبکه‌های اجتماعی اینترنتی فضای مجازی مجال شکل‌گیری اجتماعات جدید از کاربران را فراهم می‌کند. از زمان تونیس و تلاش او برای تعریف دوگونه تجمع انسانی یعنی «اجتماع» در مقابل «جامعه» (گزلشافت و گمنشافت) به بعد همه متفکران علوم اجتماعی و فرهنگی «رو در رو بودن»، «محدودیت تعداد»، و «ابتناء بر روابط عاطفی و نه روابط عقلانی را از خصائص بنیانی» اجتماع عنوان کرده‌اند. هر چند روابط کاربران فضای مجازی رابطه‌ای باواسطه است و نه رودررو، بسیاری از مطالعه کنندگان اینترنت تمایل دارند از اصطلاح «اجتماع» برای اشاره به جمع کاربران استفاده کنند. در این میان تلاش‌های متعددی در حال انجام است تا حوزه و دامنه معنایی کاربردهای جدید این اصطلاح را برای اشاره به تجمعات کاربران فضای مجازی، روشن سازد. از جمله می‌توان به تلاش‌های خانم شلینی ونچرلی اشاره کرد. نظرات ونچرلی در سایت USINFO ارائه شده است. او به شبکه‌ها و سازمان‌های رسمی که به سامان بخشیدن به روابط و مقررات ارتباطاتی در فضای مجازی اشتغال دارند می‌پردازد و در ادامه به موضوع اجتماعات کاربران و خصوصیت‌های آنها اشاره می‌کند. شبکه‌های اجتماعی برپایه اینترنت از قبیل facebook.com و myspace.com در بین جوانان آمریکایی محبوبیت بسزایی کسب کرده‌اند. این شبکه‌های اجتماعی درعین حال که فضاهایی هستند که در آنها افراد دوستان جدیدی پیدا می‌کنند و یا دوستان قدیمی خود را در جریان تغییرات زندگی شان قرار می‌دهند، مکان‌هایی برای تبادل نظر هستند که در آنها جوانان عقاید و نظرات خود را با هم به اشتراک می‌گذارند. این قابلیت که یک جوان بتواند با امثال خود در کشورهای دیگر جهان ارتباط برقرار کند باعث می‌شود که این شبکه‌ها به مکانی تبدیل شوند که در آنها ایده‌های جدید معرفی می‌شوند و مورد بحث قرار می‌گیرند.
شبکه‌های اجتماعی اینترنتی در دنیا
استفاده از خدمات شبکه‌های اجتماعی، روزبه‌روز محبوبیت بیشتری پیدا می‌کند. هم‌اکنون سایت‌های شبکه‌های اجتماعی، بعد از پرتال‌های بزرگی مثل یاهو یا ام‌اس‌ان موتورهای جستجو مثل گوگل، تبدیل به پراستفاده‌ترین خدمت اینترنتی شده‌اند.
خیلی از نهادهای مختلف جهانی و اینترنتی با اهداف گوناگون که مهم‌ترین آنها تجاری و تبلیغاتی است، دست به‌راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی زده یا درصدد خرید سهام مهم‌ترین شبکه‌های اجتماعی دنیا هستند؛ مثل رقابت اخیر گوگل و مایکروسافت برسر سایت مای‌اسپیس و فیس‌بوک .
در رقابت مای‌اسپیس، پرکاربرترین سایت شبکه اجتماعی دنیا گوگل و در رقابت برسر فیس‌بوک، مایکروسافت برنده شد. ضمن این که یاهو هم بعد از راه‌اندازی نه‌‌چندان موفق «۳۶۰درجه»، به دنبال راه‌اندازی یک شبکه اجتماعی دیگر به‌اسم «مش» است.
ناسا هم برای جذب جوانان علاقه‌مند به موضوعات هوافضا، یک شبکه اجتماعی را بر پایه استانداردهای نسل آینده وب و تنظیمات سایت خود راه اندازی کرد.
این شبکه اجتماعی جدید که مای‌ناسا نام دارد، بخش‌های بسیار پیشرفتهای دارد که کاربران می‌توانند از طریق آنها تصاویر و تفکرات خود را درباره موضوعات فضایی با سایر کاربران به‌اشتراک بگذارند. مای‌ناسا یک نمونه‌ي بسیار اصلی از شبکه‌های اجتماعی است و یک محیط مجازی را می‌سازد که در آن کاربران می‌توانند تمام موضوعات و مقولات مورد نظر و شخصی خود را جمع‌آوری کنند.
کاربران می‌توانند در این شبکه‌ي اجتماعی جدید برای خود وبلاگ درست کنند و از وبلاگ‌هایی نظیر وبلاگ یکی از مدیران ناسا که روایت بسیار شگفت‌انگیزی را از مأموریت‌های فضایی خود نقل کرده‌است، استفاده کنند.
شبکه‌های اجتماعی، به‌خصوص آن‌هایی که کاربردهای معمولی و غیرتجاری دارند، مکان‌هایی در دنیای مجازی هستند که مردم خود را به‌طور خلاصه معرفی می‌کنند و امکان برقراری ارتباط بین خود و همفکرانشان را در زمینه‌های مختلف مورد علاقه فراهم می‌کنند. البته در بعضی از این موارد مثل مای‌ناسا سمت و سوی اصلی این علائق (فضا) مشخص است.
به نظر می‌رسد شبکه‌های اجتماعی در اینترنت، در آینده بیش از این هم اهمیت پیدا می‌کند. این شبکه‌ها هم‌اکنون هم روزبه‌روز محبوب‌تر می‌شوند. با شبکه‌های اجتماعی، دیگر افراد برای پیدا کردن همفکران خود در موارد گوناگون تنها نیستند؛ یک دوست آرژانتینی برای تحلیل بازی‌های بوکاجونیورز، یک دوست سوئدی برای صحبت در مورد فناوری اطلاعات، یک دوست فرانسوی برای صحبت در مورد فیلم‌های سینمای مستقل یا یک دوست مصری برای بحث در مورد مسائل خاورمیانه. مسلماً در دنیای حقیقی هیچ‌گاه افراد علاقه‌مند، موضوعات مورد علاقه خود را به این گستردگی نمی‌یافتند. این دلیل و شاید دلایل مشابه این، سرویس‌های شبکه‌های اجتماعی را به یکی از مهم‌ترین ارکان اینترنت در دو، سه سال اخیر تبدیل کرده است.
شبکه‌های اجتماعی اینترنتی در ایران
حدود ۴ سال پیش بود که مفهوم شبکه‌های اجتماعی به طور گسترده با حضور اورکات در میان کاربران ایرانی رواج پیدا کرد و در مدت کوتاهی آن‌قدر سریع رشد کرد که پس از برزیل و آمریکا، ایران سومین کشور حاضر در اورکات شد.
اما در همان زمان شایعاتی هم رواج پیدا کرد که نسبت به عضویت در این انجمن هشدار دادند. می‌گفتند که گوگل (گرداننده اورکات) از این طریق به اطلاعات شخصی، علایق و نظرات و ارتباطات خصوصی افراد دست پیدا می‌کند و ممکن است این کار باعث از بین رفتن امنیت شخصی افراد شود.
چندی پیش دادگاهی در برزیل، از گوگل تقاضای اجرای محدودیت‌هایی در سرویس اورکات کرد تا گروه‌های نژادپرستانه از اورکات حذف شوند. البته گوگل از اجرای این تقاضا سرباز زده است.
گوگل اعلام کرده چون سرورهای گوگل که مرتبط با اورکات هستند، در آمریکا قرار دارند، کلیه امور مربوط به آن مطابق قوانین آمریکا بوده و نمی‌توان قوانین برزیل یا سایر دولت‌ها را در آن دخیل کرد اما گروه‌های خاصی را که بر خلاف قوانین داخلی اورکات بوده‌اند، شناسایی و بسته است.
هرچند که یاهو ۳۶۰ هنوز مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما کاربران ایرانی به سراغ سایت‌های شبکه‌های اجتماعی کمتر معروف و حتی شبکه‌های اجتماعی ایرانی می‌روند.
با نگاهی به تعداد کاربران ۲۴ شبکه اجتماعی پرطرفدار دنیا (جدول1)، به آسانی می‌شود میزان تاثیرگذاری این شبکه‌ها را درک کرد. این شبکه‌ها مجموعاً بیش از یک میلیارد کاربر دارند و اگرچه تعامل زیادی بین کاربران آنها هست، اما به‌هرحال رقم فوق‌العاده‌ای است.
نام موضوع کاربر
Face Book عمومی-آمریکای شمالی ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰
My Space عمومی- آمریکای شمالی ۲۹۰,۰۰۰,۰۰۰
Orkut عمومی ۶۷,۰۰۰,۰۰۰
HI۵ عمومی ۵۰,۰۰۰,۰۰۰
Windows Live Space عمومی ۴۰,۰۰۰,۰۰۰
Classmates همکلاسی‌های قدیمی ۴۰,۰۰۰,۰۰۰
Bebo عمومی / کشورهای مشترک‌المنافع انگلیس ۴۰,۰۰۰,۰۰۰
Xanga عمومی و وبلاگ ۴۰,۰۰۰,۰۰۰
Flixster فیلم‌های سینمایی ۳۶,۰۰۰,۰۰۰
Tagged عمومی ۳۰,۰۰۰,۰۰۰
Netlog عمومی ۲۸,۰۰۰,۰۰۰
Reunion دوستان قدیمی و خانواده ۲۸,۰۰۰,۰۰۰
Broadcaster اشتراک‌گذاری کلیپ ۲۶,۰۰۰,۰۰۰
Friendster عمومی ۲۶,۰۰۰,۰۰۰
Cyworld عمومی / کره‌ای‌ها ۲۱,۰۰۰,۰۰۰
Friends Reunited دوستان قدیمی ۱۹,۰۰۰,۰۰۰
LinkedIn تجارت ۱۶,۰۰۰,۰۰۰
Black Planet عمومی / سیاهان ۱۶,۰۰۰,۰۰۰
Imeem موسیقی، عکس، ویدیو ۱۶,۰۰۰,۰۰۰
Plaxo تجارت ۱۵,۰۰۰,۰۰۰
Last.fm موسیقی و کلیپ ۱۵,۰۰۰,۰۰۰
Fotolog عکاسی ۱۳,۰۰۰,۰۰۰
LiveJournal وبلاگ ۱۳,۰۰۰,۰۰۰
Badoo عمومی / اروپا ۱۲,۰۰۰,۰۰۰
جدول1: فهرست پرکاربرترین شبکه‌های اجتماعی با بیش از ۱۰ میلیون کاربر تا دسامبر ۲۰۰۷
«یاهو ۳۶۰درجه» با تنها ۴,۷۰۰,۰۰۰ کاربر، در بین شبکه‌های با کاربران بالای ۱۰میلیون دیده نمی‌شود.
نشانی‌های برخی شبکه‌های اجتماعی اینترنتی در اینجا نشانی بعضی از سایت‌هایی که در زمینه ترکیب و ارتقاء ارتباطات اجتماعی موجود و همچنین تشکیل گروه‌های اجتماعی جدید هستند را مشاهده می‌کنید. این سایت‌ها از جمله شبکه‌هایی هستند که با سرعت در اینترنت در حال رشد بوده و نشان دهنده پدیده‌ای غیر معمول به نام اعتبار روز افزون اجتماعی هستند. myspace یک گروه اینترنتی است که در آن شما می‌توانید با دیگر دوستان رفقای خود آشنا شده و در عین حال فضایی اختصاصی را در اختیارتان قرار می‌دهد تا در آن عکس‌ها، ژورنال‌ها و سلایق خود را با شبکه‌ای در حال گسترش از رفقای مشترک خود به اشتراک بگذارید. facebook فهرست راهنمای اجتماعی که به افراد اجازه می‌دهد تا اطلاعات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. این نشانی همچنین به افراد کمک می‌کند تا به آن بخش از اطلاعات که بیشترین ارتباط با فرد را داراست، دسترسی داشته باشند. در سایت جامعه دانشجویان ایران که یک شبکه اجتماعی دانشجویی برای تمام دانشجویان ایرانی می‌باشد ، شما می‌توانید با دیگر دوستان و دانشجویان و نیز اساتیدی که در این شبکه عضو هستند به بحث، تبادل نظر، چت و گفتگو پرداخته، در این شبکه به راحتی می‌توانید گروه‌های متخلفی را ایجاد نموده و عکس‌ها ، فایل‌ها ، مقالات و مطالب خود را به اشتراک گذارید. همچنین می‌توانید مطالب سایت‌های دیگر، که برایتان جذاب می‌باشد را در پروفایل خود یا گروه‌های عضو به اشتراک گذاشته و مورد بحث قرار دهید. در سایت یوپلاس که یک شبکه اجتماعی فارسی است برای کلیه‌ي ایرانیان سراسر جهان با هدف ایجاد یک بستر مناسب برای به اشتراک‌گذاری مطالب، عکس‌ها و موسیقی. نظر دیگران را بدانید، برای دیگران نظر بدهید، بحث گروهی کنید، پروفایل بسازید و یا به گفتگوی زنده با یکدیگر بپردازید. حلقه‌های دوستی با آشنایان و بستگان ایجاد کنید و برای آنها هدایای الکترونیکی ارسال کنید. خط مشی یوپلاس ایجاد محیط کاربرپسند، ایمن، ساده و پاک بودن محتوای آن است به طوری که تمامی کاربران در هر رده سنی با خیالی آسوده در شبکه فعالیت کنند. در سایت craigslist شما می‌توانید به مواردی از قبیل؛ بازارها، طبقه‌بندی انجمن‌های محلی، کاریابی، مسکن، لوازم و خدمات، آگهی، فعالیت‌های اجتماعی، دوستیابی، مشاوره و اطلاعات اجتماعی و بسیاری از اطلاعات دیگر را به دست آورید. wikipedia بزرگترین دایره‌المعارف مرجع در اینترنت است، ویکی‌پدیا دایره‌المعارف رایگان و به صورت اشتراکی توسط مردم سرتاسر جهان نوشته می‌شود. dailykos فضای اینترنتی آزادی خواهانه جهت تفسیرهای سیاسی و به تحرک واداشتن آراء و عقاید و townhall فضای اینترنتی محافظه‌کارانه جهت تفسیرهای سیاسی و به تحرک واداشتن آراء و عقاید است. سایت ourstory نیز این امکان را فراهم می‌سازد تا افراد بتوانند داستان‌ها و خاطرات خود را نگهداری و با هم به اشتراک بگذارند و همچنین روابط بین خود را از راه یادآوری، نوشتن و به اشتراک گذاشتن خاطرات مهم، توسعه دهند. در سایت اسپیکفا شما می‌توانید گروه بسازید. دوستان جدید بیابید، فعالیت اجتماعی داشته باشید و در آینده‌ی نزدیک از قابلیت‌های منحصربه‌فردی که تاکنون در سایت‌های مشابه وجود نداشته استفاده کنید . در فیس‌بوک کاربران می‌توانند یک ارسال با طول 1000 کاراکتر به همراه تصویر، ویدئو، لینک و فایل داشته و با دنبال کردن کاربران، افکار و نظرات خود را با سایرین به اشتراک بگذارند. گروه‌ها، کارمندان، همکاران و انجمن‌ها با ایجاد یک گروه اختصاصی قادر به ارتباط با یکدیگر بوده و به کمک فناوری آر‌اِس‌اِس و یا ابزار سایت که از API بهره می‌گیرد می‌توانند تازه‌ترین‌های سایت را پیگیری نمایند. فیس‌بوک توسط هر وسیله‌ی متصل به اینترنت از جمله تلفن همراه دسترس‌پذیر است! فیس‌بوک را می‌توان جزء 2 شبکه اجتماعی فارسی زبان پر سرعت جهان دانست. شبکه اجتماعی شیعیان: اولین شبکه‌ي اجتماعی شیعیان جهان است. در توضیح این شبکه آمده است «اولین شبکه‌ي اجتماعی و جامعه مجازی شیعیان به شما این امکان را می‌دهد تا با انتشار متن، صوت، تصویر و ویدئوبها و ترویج فرهنگ غنی تشیع بپردازید و با دیگر شیعیان در سرتاسر جهان پیوند دوستی ببندید و نوشته‌های یکدیگر را دنبال کنید و با نظرات خود، آنها را تکمیل یا تصحیح کنید و یا به گفتگوی زنده با یکدیگر بپردازید. ما معتقدیم با تلاش و همت شما و دیگر شیعیان در اقصی نقاط جهان می‌توان در ترویج فرهنگ غنی شیعه و مقابله با فرق ضاله و اعتقادات و افکار منحرف آنان قدم‌های جدی برداشت».
شبکه‌های اجتماعی در کتابخانه‌ها شبکه نوع 2 به همراه ابزارها و فناوری‌هایش درصدد ایجاد تحولی در روش‌های تعامل، جمع‌آوری و اشتراک‌گذاری اطلاعات می‌باشد. پرواضح است که سایت‌های شبکه اجتماعی از اجزای مهم شبکه نوع 2 می‌باشد که صدها روش مختلف تعامل با افراد را ارائه می‌دهد. با وجود این که کاربرد اصلی شبکه‌های اجتماعی تسهیل رابطه‌ي افراد با یکدیگر است اما به صورت سودمندی برای یادگیری و به اشتراک گذاری دانش افراد نیز به کار می‌رود. سایت‌های شبکه‌ي اجتماعی دارای ویژگی‌هایي می‌باشند مانند ارسال پیام‌های شخصی، مباحثه‌های گروهی، به اشتراگ‌گذاری فایل‌های صوتی- تصویری، بلاگها و کاربردهای دیگری که توسط کاربر ایجاد می‌شود.
اهمیت شبکه‌ي اجتماعی طبق مطالعات انجام شده توسط محققان (دانشگاه مینوساتا ،2008) "کاربران، بیشتر از کسانی که از سایت‌ها استفاده نمی‌کنند، یاد می‌گیرند. دانشجویانی که از سایت‌های شبکه‌ي اجتماعی استفاده می‌کنند در واقع مهارت‌های قرن 21 را تمرین می‌کنند. دانشجویان از مهارت فناوری، خلاقیت، نقطه‌نظرات مختلف، مهارت‌های ارتباطی به عنوان مهارت‌هایی یاد می‌کنند که از سایت‌های شبکه‌ي اجتماعی یاد می‌گیرند. از طریق شبکه‌های اجتماعی دانشجویان نسبت به فناوری، تبادل خلاقانه آثار، ویرایش، تمرین و استفاده مسئولانه از اطلاعات و فناوری دید مثبتی پیدا می‌کنند. امروزه شبکه‌ي اجتماعی به صورت عمیقی در زندگی مردم جا دارد. بسیاری از دانش‌آموزان در فعالیت‌های خلاقانه در سطح‌های بالایی در سایت‌های شبکه‌ي اجتماعی شرکت می‌کنند. طبق نظرسنجی (NSBA ،2007) دانش‌آموزان به همان اندازه در شبکه‌های اجتماعی زمان صرف می‌کنند که در مقابل تلویزیون این زمان را صرف می‌کنند. داده‌های به دست آمده نشان می‌دهد که تا چه اندازه شبکه‌های اجتماعی در زندگی جوانان و دانش‌آموزان اهمیت دارد. این مقوله‌ي زمانی می‌تواند مفید واقع شود که میان اهداف تعامل اجتماعی آنلاین نسل جدید و اهداف مدارس در کل همکاری وجود داشته باشد.
سایت‌های شبکه‌ي اجتماعی و جامعه‌ي کتابخانه تمامی کتابخانه‌ها اعم از عمومی، آکادمیک و تخصصی همگی کتابخانه‌های اجتماعی هستند چرا که هر کدام برای اهداف جامعه خاصی در نظر گرفته شده‌اند. کتابخانه‌های عمومی معمولاً جامعه جغرافیایی را مورد هدف قرار می‌دهد و کتابخانه‌های آکادمیک جوامع نهادی را مورد هدف قرار می‌دهند و کتابخانه‌های تخصصی جامعه خاصی را مورد هدف قرار می‌دهند. ساختمان کتابخانه به عنوان مرکز جامعه تلقی می‌شود اما اکنون که اطلاعات بدون نیاز به ساختمان کتابخانه به دست می‌آیند، مسئولان کتابخانه‌ها به دنبال روش‌های جدیدی برای ایجاد جامعه کاربران می‌باشند. با افزایش بلاگها، ویکی‌ها، و سایت‌های شبکه‌ي اجتماعی، سازمان‌ها اقدام به ارزیابی دوباره طریقه ارائه محتوی به کاربر کردند. کتابخانه‌ها هم از این امر مستثنی نیستند. امروزه کتابخانه‌ها و سازمان‌های مربوط به کتابخانه‌ها با استفاده از ابزارهایی در سایت‌های شخصی مربوطه در اینترنت دسترسی به منابع را تسهیل می‌کنند. این عملکرد مکمل متدهای قبلی کتابخانه می‌باشد که مشتریان را از طریق تجربه‌ي کتابخانه‌ای راهنمایی می‌کند بی‌آن که آنها را مجاب کند که محیط آشنای سایت مورد علاقه‌شان را ترک کنند. سایت‌های شبکه‌ي اجتماعی در چند سال گذشته در میان قشر نوجوان و جوان محوبیت روبه رشدی کسب کرده که این قشر، جمعیت موجود در سازمان‌های آکادمیک است. به همین علت فناوری‌های شبکه‌ي اجتماعی کاربردهای بسیار مثبتی در دانشگاه‌ها و کتابخانه‌ها دارد. محیطی بسیار مناسب فراهم می‌آورد که در آن جوانان می‌توانند با یکدیگر تبادل اطلاعات کنند و یا به صورت آنلاین چیزی را یاد بگیرند. سیستم این رسانه به گونه‌ای است که نوجوانان می‌توانند از دوستان، معلمان و کتابدار و یا دیگران فیدبک دریافت کنند. فناوری شبکه‌ي اجتماعی خود تشکیل اجتماعی را می‌دهد به گونه‌ای که در ردیف خدمات و برنامه‌های کتابخانه قرار می‌گیرد. با توجه به کاربرد و محبوبیت سایت‌های شبکه‌های اجتماعی، بهتر است کتابخانه‌ها به این فناوری مجهز باشند. به عنوان مثال کتابخانه‌ای سایتِ مای‌اسپیس(myspace) را راه‌اندازی می‌کند تا در اجتماع با نوجوانان در ارتباط باشد. فضای موجود شامل دسترسی سریع و آسان به کاتالوگ کتابخانه و دیگر ابزار جستجو می‌شود. همچنین شامل اطلاعاتی در رابطه با برنامه‌ها و خدمات است که نوجوانان می‌توانند از آنها بهره جویند. نوجوانانی که از روش‌های قدیمی در کتابخانه‌ها استفاده نکرده‌اند درباره مای‌اسپیس فرا می‌گیرند و با آن آشنا می‌شوند چرا که با فناوری راحت‌تر هستند. مثالهایی از سایت‌های شبکه‌ي اجتماعی که توسط کتابخانه‌ها استفاده می‌شود 1.(مای اسپیس ) Myspace: بزرگترین سایت شبکه اجتماعی است که در سال 2003 راه‌اندازی شد. مای‌اسپیس به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که برای خود پروفایل‌هایی ایجاد کنند که نشانگر صفحه وب اصلی کتابخانه است (Landis, 2007). پروفایل‌های مای‌اسپیس در بلاگها، تقویم، بولتن و قابلیت‌های موسیقی وجود دارد.کتابخانه‌های مای‌اسپیس گروهی است که کلیه‌ي کتابخانه‌های مای‌اسپیس را لیست می‌کند و صفحه گروه منابع یادگیری طراحی کتابخانه در مای‌اسپیس را آموزش می‌دهد همچنین دارای ابزارهای رایگان می‌باشد که توسط آنها می‌توان پروفایل طراحی کرد. 2.( فیس بوک)FaceBook: فیس‌بوک در سال 2004 راه‌اندازی شد و همچنان سایت شبکه‌ي اجتماعی استانداردی برای بسیاری از دانشجویان محسوب می‌شود. فیس‌بوک پروفیل‌های سازمانی را مورد هدف قرار نمی‌دهد اما کتابخانه‌ها می‌توانند برای دسترسی به دانشجویان در آن عضو شوند. کاربردهای فیس‌بوک در سال 2007 به ثمر رسید و برنامه‌نویسان دیگر توانستند کاربردهایی را بر طبق نیازها برای آن طراحی کنند. برای استفاده از یک برنامه‌ي خاص بایستی فرد ابتدا آن برنامه را به پروفایل خود اضافه کند. فیس‌بوک دارای کاتالوگ قابل جستجوی برنامه می‌باشد که از لینک‌های مربوطه در سمت چپ صفحه قابل دسنرسی است. زمانی که کاربر برنامه‌ای را انتخاب می‌کند، فیس‌بوک صفحه «درباره» برای آن برنامه باز می‌کند که درباره عملکرد اصلب آن برنامه توضیح می‌دهد. با کلیک کردن بر روی «add» آن برنامه به پروفایل شخص اضافه می‌شود. بسیاری از کتابخانه‌ها از برنامه‌های فیس‌بوک برای جستجوی کاتالوگ کتابخانه از روی پروفایل فیس‌بوک استفاده می‌کنند. Facebook Apps For Libraries گروهی است که در آن می‌توان مثال‌ها را مشاهده کرد، در مورد کددهی کمک خواست و در مورد مسائلی که کتابدار حین استفاده از برنامه‌های فیس‌بوک با آن بر‌خورد می‌کند بحث کرد. JSTOR برنامه‌ای از فیس‌بوک است که برای جستجوی پایگاه داده به کار می‌رود. Access:http"//apps.facebook.com/jstorsearch/ لایبرِیرین برنامه‌ای از فیس‌بوک است که توسط برند چرنیاک نوشته شده است که به کاربران این امکان را می‌دهد که منابع علمی را که توسط مسئولان کتابخانه و یا کاربران فراهم شده جستجو کنند. همچنین این برنامه سرویس (Ask a Librarian) را ارائه می‌دهد.
آینده شبکه‌ي اجتماعی در کتابخانه‌ها در آینده فناوری شبکه بسیار کاراتر خواهد بود. با پیشرفت فناوری کتابخانه‌ها، مسئولان کتابخانه‌ها بایستی راه‌های انتقال اطلاعات آسان‌تر و عملی‌تر را بیازمایند. مسئولان بایستی از فناوری‌های روز باخبر باشند. شبکه می‌تواند کاربردهای وسیع‌تری نیز داشته باشد که هنوز بایستی کشف و بهره‌برداری شوند. مسئولان کتابخانه‌هایی که قدم اول را برداشته و از این برنامه‌ها بهره‌برداری می‌کنند متوجه تحولی می‌شوند که مشتریانشان را با روش‌های نوینی به دنیای دانش و علم رهنمون می‌سازد.
