آر اس اس

از دانشنامه آزاد علم اطلاعات و دانش شناسی
پرش به: ناوبری، جستجو

هم ‌نشری به راستی ساده یا آراس‌اس (به انگلیسی: Really Simple Syndication یا RSS) خانواده‌ای از قالب‌های خورد فید در وب است که برای انتشار محتویاتی که در بازه‌های زمانی خاص به‌روزرسانی می‌شوند (مانند وب‌نوشت‌ها، عناوین اخبار و پادکست‌ها) استفاده می‌گردد. در موارد نادری هم مانند نوشته‌ی دن لیبی در نت اسکیپ، آراس‌اس به عنوان مخفف عبارت انگلیسیRich Site Summary استفاده شده است. طراحی اولیه RSS توسط Dave Winer انجام پذیرفت و شرکت نت اسکیپ و O'Reilly از حامیان پیشرفت آن بودند.

تعاریف دیگری از آراس‌اس

1- آراس‌اس چیزی نیست به جز یک نشانه‌گذاری استاندارد شده XML، که محتوایی را که می‌خواهید به اشتراک بگذارید توصیف می‌کند. به این ترتیب با قرار دادن یک قسمت RSS یک سایت در متن سایت دیگر، با عوض‌شدن اخبار و عناوین سایت اول، این محتویات هم در سایت دوم به صورت خودکار عوض می‌شوند. 2- آراس‌اس نوعی از اسناد XML است که برای به اشتراک گذاشتن یا استفاده از عنوان‌های خبرهای جديد یا تيترهاي يک سايت طراحی شده‌است. اولين بار شرکت Netscape در سال ۱۹۹۷ برای کم کردن ترافيک سايت و نشان دادن خلاصه‌ي خبرهای جديد استفاده كرد و پس از مدتي استفاده از آن عمومي شد. 3- آراس‌اس روشى ساده براى انتقال و به روزرسانى خودکار مطالب وب سایت‌ها در مکانى دیگر در بستر اینترنت است. 4- فایل‌هاى آراس‌اس فایل‌هاى متنى ساده با فرمت XML (eXtensible Markup Language) هستند که توسط انسان به راحتى قابل خواندن نیستند اما توسط کامپیوتر شناخته و خوانده می‌شوند.


ساختار آراس‌اس

ساختار یک فید آراس‌اس از زبان اکس‌ام‌ال تشکیل شده‌است. بسته به نسخه‌ي آراس‌اس که استفاده می‌شود، ساختار فیدها متفاوت خواهد بود.

استفاده از آراس‌اس

برای استفاده از آراس‌اس‌ها شما نیاز به یک گردآورنده‌ی آراس‌اس (به انگلیسی:RSS Aggregator) دارید. گردآورنده‌های آراس‌اس بر چند دسته هستند: 1- گردآورنده‌هایی که مبتنی بر دسکتاپ هستند. یعنی به صورت نرم‌افزار نصب شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. 2- گردآورنده‌هایی که مبتنی بر وب هستند. یعنی وب‌گاه‌هایی وجود دارند که شما در آنها عضو شده و از خدمات آنها مثل دسترسی به فیدهای مورد علاقه‌ی خود، استفاده می‌کنید. 3- گردآورنده‌هایی که به صورت پلاگین در مرورگرهای وب نصب می‌شوند و شما فیدهای خود را بدون استفاده از نرم‌افزار دیگر می‌توانید بخوانید. البته در نسخه‌های اخیر موزیلا فایرفاکس نیازی به نصب پلاگین اضافه ندارید. 4- گردآورنده‌هایی که شما می‌توانید فید وب‌گاه‌های مورد علاقه‌ی خود را در آن ثبت کرده و نه تنها خود از آنها استفاده ‌کنید بلکه محتوای فیدها را با کاربران دیگر اینترنت به اشتراک بگذازید و همین طور آراس‌اس‌های ثبت‌شده‌ی دیگران را هم می‌توانید به علاقه‌مندی‌های خود اضافه کنید و یا این که همه آنها را یکجا ببینید؛ حتی اگر آراس‌اس ثبت نکرده باشید. خصوصیت این گردآورنده‌های آراس‌اس این است که آنلاین هستند و عنوان‌های وب‌گاه‌هایی را که به روزرسانی زیادی دارند برای شما ذخیره می‌کنند. البته می‌توان آراس‌اس‌ها را از طریق ایمیل نیز دریافت کرد.

ضرورت آر اس اس

بدون وجود آراس‌اس کاربران باید هر روز سایت شما را چک کنند تا بتوانند از تازه‌های سایت شما باخبر شوند. اما با این فناوری کاربران آراس‌اس چندین سایت را در یک برنامه آراس‌اس خوان مانند google Reader در کنار هم می‌بینند و عنوان نوشته‌های اخیر سایت شما را بدون مراجعه به سایت شما می‌بینند.

کاربردهای اصلی آراس‌اس دو مورد زیر هستند: 1- نمایش تازه‌ترین عناوین وب‌سایت‌های دیگر در وب‌سایت خود و یا بالعکس ( اشتراک مطالب جدید). 2- دریافت جدیدترین مطالب سایت‌های مورد علاقه با استفاده از نرم‌افزارهای ویژه (وبگردی با کارآیی بیشتر).

منافع و فواید آراس‌اس • سادگی ایجاد و استفاده • حفظ پهنای باند به علت استفاده از فناوری ذخیره‌سازی • صرفه‌جویی قابل توجه در زمان لازم برای آگاهی از اطلاعاتی که به هر سایت افزوده می‌شود • دسترسی به اطلاعات روزآمد به صورت یکجا • افزایش ترافیک سایت‌های ارائه دهنده این خدمات • حذف اطلاعات غیرضروری مثل تبلیغات و منوها • محتوای ساختارمند و یکدست • ارسال زنده‌ی اخبار و اطلاعات جدید • وجود امکان کنترل موارد ارسالی


فواید استفاده از قابلیت آراس‌اس در سایت‌ها

با این کار، راه براى بازدیدکنندگان سایت شما هموارتر مى‌شود زیرا آنها زحمت بازدید هر روزه به سایت شما را به خود نمى‌دهند. در عین حال همیشه به مطالب سایت شما دسترسى دارند و در ضمن آنها مى‌توانند مطالب را همان طور که دوست دارند ببینند. همچنین با توجه به وجود تعداد زیاد سایت‌ها و منابع در اینترنت، بینندگان سایت شما نمى‌توانند هر روز به سایت شما بیایند و مطالب را بخوانند، این راه به بینندگان و در نهایت به سایت شما کمک مى‌کند تا شما همیشه در دسترس بازدیدکنندگان خود باشد. چه مطالبى از سایت من مى‌توانند در آراس‌اس قرار گیرند؟ هر مطلبى که داراى قابلیت لیست شدن داشته باشد و کاربران مشتاق به خواندن آن باشند. براى مثال:1- آخرین اخبار 2- آخرین مقالات یا آنهایى که اخیراً ویرایش شده‌اند. 3- مطالب با یک طبقه‌بندى مشخص: مثلاً تمامى مطالب با طبقه‌بندى «فتوشاپ» را با هم ارائه دهید.


یافتن RSS Feed وب‌سایت‌ها و وبلاگ‌های مختلف، معمولاً از طریق لینک‌هایی دسترسی به RSS Feed وب‌سایت یا وبلاگ خود را امکانپذیر می‌سازند. اما اگر به دنبال RSS Feed در رابطه با یک موضوع خاص باشید، چندین راهنمای یافتن RSS Feed وجود دارد که امکان جستجو بر اساس موضوع را می‌دهند و در این صورت، دسترسی به مجموعه‌ای ازRSS Feed در یک زمینه‌ی موضوعی خاص امکانپذیر خواهد بود . NewsIsFree.com و syndic8.com از معروف‌ترین راهنماهای RSS Feed در اینترنت است که توضیح مختصری درباره‌ی آن‌ها در ادامه می‌آید:

- NewsIsFree NewsIsFree ، یک راهنما با بیش از 21000 منبع RSS Feed است. کاربران این سایت با استفاده از سرعنوان‌های موضوعی می‌توانند آن را مرور نموده و با استفاده از نام یا توصیف به جستجو در پایگاه داده‌ی آن و آخرین سرخط‌ها بپردازند، زمانی که RSS Feed سایت جدید به این راهنما اضافه می‌شود اطلاعات در مورد سایت، آخرین مطلب ارسالی، یک لینک RSS برای انتشار به درون RSS خوان‌های خبری، لینک‌هایی را به سایت در Day pop و سایر موتور جستجوهای مشابه و لینک‌هایی برای ثبت نام خودکار برای سایت در اینRSS خوان مبتنی بر وب فراهم می‌شود. یکی از بخش‌های جالب NewsIsFree بخش جدیدترین اخبار است که به صورت روزانه روزآمدسازی می‌شود و آخرین اخبار1 را نشان می‌دهد. NewsIsFree همچنین به عنوان یک RSS خوان مبتنی بر وب برای ثبت نام کردن برای فیدهایی که در سایت قرار گرفته‌اند، می‌تواند استفاده شود. یکی از نقاط ضعف RSS خوان مبتنی بر یک نرم‌افزار خاص در مقابل RSS خوان مبتنی بر وب این است که فقط از رایانه‌ای که نرم‌افزار خاص آن بر روی رایانه پیاده‌سازی شده است، قابل دسترسی خواهد بود. ولی استفاده از NewsIsFree به عنوان یک نرم افزار مبتنی بر وب چنین مشکلاتی را ندارد و از هر رایانه‌ی متصل به اینترنت، قابل دسترسی است.


- Syndic8 Syndic8 ، راهنمای دیگر برای RSS Feed هاست و در مقایسه با NewsIsFree تعداد فیدهای بیشتری را در بر می‌گیرد و با جنبه‌های فناوری فیدها بیشتر هماهنگ شده است. دارای بخش‌های متنوعی چون «کاربران جدید»، «محبوب‌ترین فیدها» و«فیدهایی که بیشتر دیده شده‌اند» است. از خصوصیات جالب آن طبقه‌بندی کردن فیدها در راهنماست که کاربر می‌تواند فیدها را با سرعنوان موضوعی استفاده شده توسط پروژه‌ی Opendirectory و همچنین راهنمای NewsIsFree در راهنماهای فراهم شده، توسط نمایشگر سرخط مرور کند. مرور کردن هنگامی مفید است که قسمت جستجوی پایگاه داده‌یSyndic8، همه‌ي فیدهای موجود در راهنما را در برنمی‌گیرد. Syndic8 به کاربران اجازه می‌دهد تا فهرستی از سایت‌های مورد علاقه و نیز URLهایی را که قبلاً فیدهایی که در پایگاه داده‌ی وارد شده داشته‌اند، ارائه کنند. قابلیت جستجو در این راهنما نسبت به NewsIsFree پیشرفته‌تر است و جستجوگران می‌توانند جستجو را با استفاده از تاریخی که فید ایجاد، تأیید و یا تغییر کرده است و نیز با توجه به وضعیت فید و نرم‌افزاری که فید توسط آن ایجاد شده است، محدود کنند. البته باید به این نکته نیز توجه کرد که تعداد فیدهای موجود در وب بسیار بیشتر از آن چیزی است که در راهنماهای RSS Feed آمده است. در اینجا از RSS خوان‌های مبتنی بر نرم‌افزار خاص، دو نرم‌افزار Omea Reader و Ampheta Desk به علت ویژگی‌های خاصی که دارند، معرفی می‌شوند.

- Omea Reader بر خلاف برخی از برنامه‌های دیگر خبرخوان که باید دقیقاً نشانی خروجی فید به آنها داده شود، در این برنامه کافی است، نشانی خود وبلاگ یا سایت را به برنامه بدهید تا خود برنامه خروجی فید را پیدا کند. از دیگر مزایای این برنامه، سازگاری خوب با زبان فارسی است. حتماً با خبرخوان‌هایی کار کرده‌اید که با زبان فارسی میانه‌ای ندارند و یا در صورت وجود کلمات لاتین در جملات، کل ساختار پاراگراف را به هم ریخته نمایش می‌دهند، اما این برنامه از این لحاظ هیچ مشکلی ندارد. علاوه بر این مکان، تعریف نوع و اندازه‌ی فونت مورد علاقه نیز وجود دارد. در این برنامه امکان دسته بندی موضوعی فیدها و امکان تعیین زمان روزآمدسازی برای هر دسته‌ی موضوعی و یا تک‌تک فیدها وجود دارد. همچنین، این برنامه دارای امکاناتی است که شما برای یادداشت‌برداری می‌توانید از آن استفاده کنید.

- Ampheta Desk Ampheta Desk، برنامه‌ای برای ویندوز، لینوکس و ... که نسبتاً هیبرید است. یعنی به صورت رایگان دانلود و بر روی رایانه نصب می‌شود، اما فقط یک بار، بارگذاری می‌شود. Ampheta Desk نتایج را در صفحه وب شخصی در مرورگر پیش‌فرض معرفی می‌کند و اضافه کردن فید به آن به راحتی و از طریق پیوند «افزودن فید» امکانپذیر است. کاربر، حتی قادر است فاصله‌ی زمانی را که Ampheta Desk باید سرخط‌های جدید را کنترل کند، تعیین نماید.

آراس‌اس در کتابخانه‌ها

RSS Feed ها می‌توانند کاربردهای مختلفی در کتابخانه‌ها داشته باشند و برای استفاده از آن لازم نیست تغییرات اساسی و بنیادی در وب‌سایت کتابخانه ایجاد کرد، بلکه اختصاص مقداری از فضای وب‌سایت کتابخانه برای ارائه‌ی آن کافی است. علاوه بر این، لازم نیست که کتابخانه روش‌های قدیمی ارائه‌ی خدمات را کاملاً کنار بگذارد، بلکه RSS می‌تواند در کنار سایر روش‌ها به عنوان یک خدمت باارزش افزوده به کار گرفته شود. برخی کتابخانه‌ها پتانسیل RSS Feed را برای افزایش خدمات و عملکرد معمول کتابخانه تشخیص داده‌اند. برای مثال علاوه بر فراهم سازی آموزش منابع اینترنت در اچ.تی.ام.ال ، برخی کتابخانه‌ها برای آموزش منابع اینترنت از فیدها استفاده کرده‌اند، همانند آنچه که کتابخانه‌ی عمومی میناپولیس برای فهرست خلاصه‌ی منابع وب خود انجام داده است. در ادامه به برخی از کارکردهای کلی RSS Feed در کتابخانه‌ها اشاره می‌گردد.

- خدمات آگاهی‌رسانی جاری خدمات آگاهی رسانی جاری از قبیل خدمات فهرست مندرجات از طریق RSS Feed امکانپذیر است. ناشران مجلات و کارگزاران، RSS Feed هایی را از پیوندهایی به چکیده، و بعضی اوقات به متن کامل، فراهم می‌کنند. برای مثال مرکز بیومد برای تمام مجلات خود، از قبیل مجلات منحصربه‌فردی همچون نیچر و آریادن RSS Feed ایجاد کرده است.

- بازاریابی و روابط عمومی RSS Feed برای انتشار هر نوع آگهی از وب‌سایت کتابخانه در مورد فعالیت‌ها، نمایشگاه‌ها و تبلیغات منابع جدید کتابخانه، به‌ویژه در مورد پایگاه‌های داده، می‌تواند به کار گرفته شود. RSS ، همچنین برای آگهی‌های رسمی می‌تواند مفید باشد. برای مثال، کتابخانه‌ها در دانشگاه آکسفورد RSS Feedهایی با آگهی‌هایی از قبیل تغییر ساعات بازگشایی و معرفی امکانات جدید فراهم آورده‌اند.

- فهرست کتاب‌ها شاید عملی‌ترین کاربرد RSS Feed در کتابخانه، ایجاد آسان انواع فهرست کتاب باشد، زیرا کاربران همیشه برای دانستن این که چه منابع و کتاب‌های جدیدی به کتابخانه اضافه شده است، کنجکاو هستند. برای این منظور می‌توان RSS Feed با عنوان «آیتم‌های جدید» ایجاد کرد، حتی در کتابخانه‌های عمومی بزرگ و کتابخانه‌های دانشگاهی که فهرست منابع اضافه شده معمولاً زیاد خواهد بود می‌توان این آیتم‌ها را بر اساس موضوع دسته‌بندی کرد و RSS Feed منابع جدید را در موضوعات مختلف به صورت جداگانه ایجاد کرد. در این زمینه، حتی می‌توان فهرست‌های متنوع دیگری از جمله «فهرست منابعی که بیشتر درخواست شده‌اند» یا «فهرست کتاب‌های ذخیره شده» را فراهم نمود. این فهرست‌ها می‌تواند به صورت روزانه، هفته‌ای یک بار و یا در هر فاصله‌ی زمانی دلخواه منتشر شود. به طور مثال، کتابخانه دانشگاه کنت، RSS Feed با عنوان «کتاب های جدید» دارد.

- آراس‌اس برای آموزش و مرجع چندین کتابخانه شروع به استفاده RSS Feed برای گسترش آموزش و خدمات مرجع کرده‌اند. کتابخانه‌ی دانشگاه آلبرتا، فیدی برای کتابخانه و صفحه‌ی برنامه‌های آموزشی اضافه کرده است. اهمیت موتورهای جستجو بر هیچ کس، به‌ویژه بر کتابداران مرجع پوشیده نیست. ایکس.ام.ال هاب تولیدکننده‌یRSS Feed سفارشی Open Directory، به تازگی دو ابزار جالب ارائه کرده است. اول RSS Feed سفارشی نتایج جستجویOpen Directory برای هر واژه‌ای که برای جستجو وارد می‌شود. دوم RSS Feed سفارشی شده برای هر دسته Open Directory. این ابزارها کاربران را از منابع جدید اضافه شده برای Open Directory در محیط مورد علاقه‌ی کاربر آگاه می‌کنند. چنین روش‌هایی برای تولید فیدهای RSS سفارشی برای سایر پایگاه‌های داده مثل اپک‌های کتابخانه‌ای، کتابشناسی‌ها و پایگاه داده‌های تمام متن و راهنماهای وب می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.


جستارهای وابسته

پانویس

الگو:پانویس

منابع

پیوند به بیرون