قاعده لوتکا
قانون لوتکا
"آلفرد جِي. لوتكا رياضيدان، درسال 1926 با شمارش نام افراد و شمارش انتشاراتي كه ذيل نام هر يك در دو منبع "چكيدههاي شيمي" و "متون فيزيك آوئرباخ" آمده، موضوع تحليل بازدهي را مورد پژوهش قرار داد. دوره تحت پوشش كار او در مورد منبع نخست 1907 تا 1916، و در مورد منبع دوم تا آغاز 1900 بود و تنها كساني در مطالعهاش منظور شدند كه حرف نخست نام خانوادگي آنها A و B بود"(دایره¬المعارف آنلاین کتابداری واطلاعرسانی، قانون لوتکا). او اين دادهها را منظم كرد و از آن فرمول عمومي ارتباط را... ميان فراواني نويسندگان (Y) كه داراي X مقاله هستند چنين تعيين كرد: X^n Y=C یا Y=C/X^n در این معادلات C یک عدد ثابت و n≈2 می¬باشد.
شکل 1 1. نمودار لوتکا با فرض c=1 و n=2
اگر n=2 باشد، آنگاه: تعداد نويسندگان با 2 مقاله حدود یک چهارم نويسندگان با يك مقاله است؛ تعداد نويسندگان با 3 مقاله حدود یک نهم است و نسبت كل نويسندگان يك مقالهاي، حدود 60 درصد است.
مثال: اگر c مساوی با 100 و n برابر با 2 باشد در این صورت تعداد نویسنده¬های که بهترتیب 10،9،8،...،1 مقاله نوشته¬اند، مطابق جدول زیر خواهد بود.
تعداد مقالات نوشته شده تعداد نویسنده¬هایی که این تعداد مقاله نوشته¬اند
10 100/102=1
9 100/92=1.23
8 100/82=1.56
7 100/72=2.04
6 100/62=2.77
5 100/52=4
4 100/42=1
3 100/32=11
2 100/22=25
1 100/12=100
سجاد محمدیان و محمد باقر نگهبان